Eén van de indrukwekkendste bijdragen was die van de 81-jarige oud-paardenboer Sijbrand Nijhoff uit Zijldijk. Hij vertelde hoe hij al in 1985 de eerste beving voelde, en hoe zijn boerderij en leven werden ontwricht door de bevingen. Bij de overheid vond hij geen gehoor, integendeel, er werd aangevoerd dat zijn boerderij was vernield door storm en houtworm. Vooral het feit hij niet werd geloofd door de overheid stak hem zeer.
Ook Annemarie Heite uit Bedum maakte indruk. Ze vertelde hoe ze zeer had heeft moeten vechten om schade aan haar woning vergoed te krijgen. Uiteindelijk kreeg ze een vergoeding en kon haar woning worden vernieuwd, ook door de hypotheek te verhogen, maar voor mensen die kwetsbaar en minder weerbaar zijn is dat niet gelukt, en volgens Heite is dat het zorgelijke, dat als je niet mondig bent, je kansloos bent tegenover de overheid.
Ook veel indruk maakte het verhoor van Susan Top, van 2014 tot 2021 secretaris van het Groninger Gasberaad.
In een interview afgelopen zaterdag met het Dagblad van het Noorden blikt ze daarop terug. Volgens haar ging ze er in haar functie als secretaris van het Gasberaad bijna aan onderdoor toen ze zich realiseerde hoe onmachtig veel slachtoffers van de bevingen zijn, en dat ze zelf geen mogelijkheid had om daar verandering in aan te brengen.
“Zeven jaar alles gegeven, maar waarvoor?”, staat er boven het interview met Susan Top, die zeven jaar lang onafgebroken in touw was voor de slachtoffers van de bevingsschade. Ze vraagt zich in het interview af of de prijs niet te hoog is geweest, omdat ze te weinig heeft kunnen bereiken, maar haar gezin wel zwaar heeft belast.
Toch maakten deze verhoren wel duidelijk dat Susan Top, Annemarie Heite, Sijbrand Nijhoff en vele anderen beslist niet voor niets hebben gestreden. Ze hebben laten zien in wat voor Kafka-wereld we in Nederland verzeild zijn geraakt, waarin vooral ook zwakkeren vermorzeld worden door de bureaucratie, een situatie die zich overigens ook voordoet elders in de Nederlandse samenleving, zoals bleek bij de Toeslagenaffaire. Of hoe de bureaucratisering het werken in de zorg en van huisartsen frustreert.
Wat het ingewikkeld maakt is dat er in Groningen ook wel mensen zijn die wél goed geholpen zijn, en ook mensen die vergoedingen hebben gekregen die zich afvragen of dat nu eigenlijk wel nodig was, want zij hebben amper schade gehad. Je zou denken: zorg nu eerst dat mensen die het zwaarste zijn getroffen zo snel mogelijk worden geholpen, en mensen zonder al te veel grote problemen, dat kan later wel.
Er zijn na het zomerreces nog zes weken verhoren te gaan. Dat zal ongetwijfeld nog veel informatie opleveren, en misschien ook kennis over de vraag hoe de schadevergoeding en versterking in Groningen sneller kan worden geregeld en hoe we uit het bureaucratisch moeras kunnen komen.
Het is te hopen dat Susan Top en de andere getuigen zich door alle reacties op hun uitspraken weer voldoende gesterkt en gesteund weten om de strijd nog even vol te houden, want hun kennis en ervaringen zijn broodnodig om te komen tot een nuchtere, zakelijke schadeafhandeling, zonder een overdreven bureaucratie, en zonder de wurggreep van geïnstitutionaliseerd wantrouwen die er voor heeft gezorgd dat er bijna meer geld is gegaan naar deskundigen en controleurs dan naar de slachtoffers.
Wanneer we zo uit de wurggreep van de bureaucratie zouden kunnen komen, is niet alleen Groningen, maar ook de rest van Nederland veel dank verschuldigd aan alle mensen die zich daar tegen hebben verzet.
(Foto boven: protest bij de komst van premier Rutte, juni 2017).
