Gemeente Groningen ontvangt schadeclaim van ruim 3 ton om voormalige burgemeesterswoning

Van Blankenstein vraagt een bedrag van 328.600 euro ‘als vergoeding voor de ellende die het gevoerde huisvestingsbeleid van de gemeente aan de familie Van Blankenstein heeft berokkend’. Pointer doet al langer onderzoek naar de ruim 7.000 transacties van de Joodse woningroof die staan beschreven in de zogeheten Verkaufsbücher. "Ik doe dit om mijn ouders in ere te houden”, zegt Van Blankenstein over de schadeclaim. “Zij zijn destijds ernstig benadeeld en ontmoetten geen begrip of empathie van de gemeente Groningen."

De grootouders van Van Blankenstein, Hugo en Henriette Serphos-Menko, waren sinds 1934 woonachtig aan de Kamplaan 8 in Groningen. Daar kwam abrupt een einde aan toen de statige woning in 1941 op last van de Duitse bezetter werd gevorderd. In 1944 werd het geroofde pand doorverkocht aan NSB’er Fokke Beenker, een oorlogskoper die profiteerde van de 'gunstige' huizenprijs. Na de oorlog werd de woning van hem teruggevorderd en in beheer gesteld van het Nederlands Beheerinstituut (NBI). De enige van het Joodse gezin die de oorlog overleefde was dochter Jeanette Serphos, sinds 1942 gehuwd met Tobias van Blankenstein. Hubert van Blankenstein is hun zoon. De gemeente Groningen heeft zijn ouders belet om na de oorlog hun intrek te nemen in de woning. Daarover gaat de schadeclaim.

Van Blankenstein deed in de afgelopen periode onderzoek naar de naoorlogse afwikkeling van de woning van zijn grootouders. Hij schreef een uitgebreide reconstructie waarin hij hamert op het feit dat het zijn familie nooit is gelukt om na de oorlog het huis weer te bewonen. "Ongewoon aan dit verhaal is dat ook na de oorlog er alles aan is gedaan om het huis aan Kamplaan 8 NOOIT maar dan ook NOOIT terug te laten gaan naar de rechtmatige eigenaars. Het huis werd kennelijk, in navolging van de Duitse bezetter, zowel in als na de oorlog door Nederlandse beambten en bestuurders van de gemeente Groningen gezien als een ideale ambtswoning voor overheidsfunctionarissen." Daarmee doelt Van Blankenstein op de manier waarop de in 1951 aangetreden burgemeester Jan Tuin de woning aan de Kamplaan 8 kon betrekken.

"Het lijkt erop dat Tuin zijn zinnen op die woning zette en die dolgraag als voor hem en zijn gezin geschikte burgemeesterswoning wilde hebben”, zegt Van Blankenstein. Uiteindelijk voelde de familie zich gedwongen het pand aan de gemeente te verkopen, schrijft hij: "Nu de kans om de woning ooit zelf te betrekken definitief vervloog, was het ook de enige oplossing."

Gronings onderzoek

De gemeente Groningen deed vorig jaar onderzoek naar hoe de gemeente is omgegaan met het Joods vastgoed en het naoorlogse rechtsherstel. Het rapport 'Lege plekken' werd op 24 november 2021 naar de gemeenteraad gestuurd. In het rapport wordt een kleine alinea gewijd aan de woning aan de Kamplaan 8, waarin staat dat er in1949 een minnelijke regeling is getroffen met vertegenwoordigers van de familie Serphos-Menko. 

Daar is Van Blankenstein het niet mee eens. Volgens hem waren zijn ouders geenszins bij het beheer of de minnelijke regeling betrokken. Van Blankenstein wil dat zijn reconstructie een plekje krijgt in het Lege Plekken-rapport. Plaatsing van de briefwisseling op de website, zoals hem is voorgesteld, vindt hij onvoldoende: "Dan gaat het verder verloren. De waarheid moet komen te staan in de definitieve versie van het Lege Plekken-rapport." Nu dient Van Blankenstein een schadeclaim in.

De gemeente Groningen laat weten nogmaals contact zoeken met de onafhankelijke onderzoekers over dit specifieke adres en daar zorgvuldig naar gaan kijken. “Op basis daarvan zullen we met een reactie komen, uiteraard in eerste instantie naar direct betrokkenen. Dat betekent dat we op dit moment in de media inhoudelijk niet kunnen reageren", laat de woordvoerder van de gemeente weten.

Foto: Beeldbank Groningen