Nieuws

Windenergie in Groningen: protestbord of geldfontein?

(Als reactie op het nieuws over de mogelijke windmolens bij Roodehaan schreef energiecoöperatie Grunneger Power onderstaand opiniestuk voor de GIC).Afgelopen week werd bekend dat het College van B&W van de gemeente Groningen heeft besloten dat er mogelijk windmolens komen bij Roodehaan, vlakbij Meerstad en Engelbert. En ook, dat er geen verdere verkenning naar windmolens komt bij Westpoort aan de A7. Dat besluit hebben zij genomen met behulp van de informatie die is opgehaald in de “Verkenning Windplatform”. Bewoners hebben daarin voorwaarden opgesteld om aan te geven hoe zij de komst van windmolens zouden willen zien.


Leestijd: 6 minuten

Dat deden zij samen met Grunneger Power, gemeente Groningen en Natuur- en Milieufederatie. Hoewel de meeste bewoners tegen de komst van turbines zijn, zullen omwonenden door hun eigen inzet straks maximaal profiteren van de windmolens. Hoe dát werkt, dat leggen we graag uit.

Windenergie is een spannend onderwerp.  Waar de één onmiddellijk de protestborden uit de kast haalt bij de gedachte aan molens in de buurt, ziet de ander een zeer welkome geldfontein herrijzen. En daartussenin zit een grote groep bewoners die neutraler in de kwestie staat, of het moeilijk of onnodig vindt om hier direct iets van te vinden. Het ontwikkelen van een gezamenlijke visie van alle betrokken bewoners vraagt dus om een zeer zorgvuldig proces. Dat zorgvuldige proces hebben we gezamenlijk het afgelopen 1,5 jaar doorlopen in de Verkenning Windplatform.

Eerste stap in zo’n verkenning is om de feiten op tafel te krijgen. Waar praten we specifiek over? Zijn de molens écht zo hoog? Over hoeveel geld praten we? Hoeveel molens zijn er nodig, en mogelijk? Welke locaties zijn er technisch mogelijk? Welke ecologische effecten zijn er? En, wat zijn mogelijke koppelkansen? Waar zeg je eigenlijk ja, of nee tegen? Samen die antwoorden op tafel krijgen, dat noemen we “joined fact finding”. In het proces wat we samen met bewoners doorlopen is die joint fact finding een constante. Zo hebben we samen de business case -de financiële kant van de realisatie van windmolens, waarbij wordt gekeken naar kosten en baten- doorlopen, en aangepast naar gelang er wensen en eisen op tafel kwamen. Vanuit de joined facts ontstaan dan verschillende scenario’s. Bijvoorbeeld, een groep bewoners ziet het liefst een kleine windmolen.

Echter, hoe hoger de molen, hoe meer een molen qua opgewekte energie en geld opbrengt. Hoe hoog moet de molen dan minimaal zijn om rendabel te zijn? En hoe hoog zou de molen dan mogen zijn? Of, hoeveel zou de molen minimaal moeten opbrengen? Antwoord krijgen op al deze vragen is geen gemakkelijk proces. Er ontstaan ingewikkelde gesprekken, daarom faciliteert Grunneger Power dit proces.

Door samen het proces zo transparant mogelijk te doorlopen, kan iedereen er gerust op zijn dat alle vragen en onduidelijkheden op tafel komen. Er kwam een speciaal telefoonnummer en e-mailadres waar alle vragen altijd kunnen worden gesteld. Ook zijn bewoners pro-actief op de hoogte gesteld van alle ontwikkelingen.

De joint fact finding vond ook plaats in klankbordgroepen, werkgroepen, tijdens bijpraatsessies en excursies en informatiebijeenkomsten, en is vastgelegd in het kennisdossier op de website www.windplatformgroningen.nl. In de veelgestelde vragenlijst zijn alle vragen verzameld die door omwonenden zijn gesteld. Gezamenlijk is uiteindelijk ook de publicatie “verkenning Windplatform” en “verdieping op de verkenning Windplatform” vastgesteld en gepresenteerd aan de Groningse gemeenteraad. Ook deze is op de website te vinden.

De verkenning kende 3 sporen; de technische kant, de ecologische onderzoeken, en de inventarisatie van eisen en wensen van omwonenden. Grunneger Power zet zich voornamelijk in als onafhankelijke procesbegeleider, in die laatste. Omwonenden van de gebieden Westpoort en Roodehaan zochten samen in de participatiewerkgroep uit onder welke voorwaarden windenergie voor hen acceptabel zou zijn. De conclusie is in beide gebieden eenvoudig: zij zien liever geen windmolens in hun omgeving. Komen ze er tóch, dan hebben bewoners vanuit de participatiewerkgroep daar een aantal voorwaarden voor opgesteld. Deze zijn te lezen in de verdieping windplatform, en in het kort als volgt:

  • Bewoners willen dat lasten (denk aan geluid, licht, hoogte, mogelijke gezondheidseffecten) zoveel mogelijk voorkomen kunnen worden.
  • Bewoners denken graag mee naar de invulling en verdeling van de financiële regelingen die hun compensatie kan vormgeven, te weten een zogeheten ‘waardedalingsregeling’, een ‘profijtregeling’ en een ‘projectenregeling’. Compensatie zal daarmee deels gaan over individuele financiële compensatie, maar ook over het toevoegen van waarde op de omgeving waarin zij wonen, die al zoveel te verduren heeft. 
  • Bewoners zien graag een integrale visie op de transitie naar een duurzaam Groningen. Er dient een evenwichtige afweging te worden gemaakt bij de verdeling en besteding van financiële middelen tussen mitigatie, compensatie en de projecten die het brede maatschappelijke belang dienen. Belangrijk daarbij is dat er voldoende draagvlak is voor de maatregelen. 
  • Bewoners zien graag dat het rendement dat de windturbines opleveren optimaal moet worden ingezet ten behoeve van het gebied waar de windmolens staan, en de compensatieregelingen aldaar. Hoe dit rendement geoptimaliseerd kan worden, is een vraag die wordt verkend na besluitvorming van de gemeenteraad. 

En dat moment is nu.

Het proces dat bewoners doorlopen is intensief en soms ook ingewikkeld. Het vraagt tijd, en ook kennis en we vinden dat dit zorgvuldig en gelijkwaardig met elkaar moet worden doorlopen. Als het aan het college van B&W ligt komen er windmolens in Roodehaan. De bewoners hebben in de verkenning aangegeven dat zij in dat geval tijd, ruimte en professionele begeleiding vragen om ervoor te zorgen dat zij zich kunnen ontwikkelen en organiseren. De gemeenteraad is hiermee akkoord.

Windmolens in de Eemshaven - Foto Solarfields
Windmolens in de Eemshaven – Foto Solarfields

Dat betekent, dat er een heldere rol ligt voor iedereen in en rond Roodehaan: de bewoners zijn aan zet. Praat met elkaar, doe mee, beslis mee. En profiteer. Oók als je het spannend vind, of nog niet helemaal begrijpt. Maak gebruik van dit moment, waarop er tijd en geld is om mee te beslissen in hoe jij jouw omgeving ziet. Power to the people! Die power, dat gaat niet alleen maar over windmolens. Dat gaat over profiteren, wat doen we met de lasten en opbrengsten? Als jij als bewoner niet meepraat, gaat een  ander dat voor jou invullen. Iemand die er niet woont, of iemand met een totaal andere mening. En dan kun je achteraf niet meer zeggen dat je het toch anders had gewild.

Een mogelijke windmolen in Roodehaan is één van de veranderingen die de energietransitie met zich meebrengt. Op talloze andere plekken in Groningen is er ook sprake van grote veranderingen waar je als bewoner maximaal van kunt profiteren. Dat uit zich bijvoorbeeld in financieel voordeel vanuit zonneparken en warmtenetten. Oók in jouw wijk of dorp! Dat maximaal profiteren lukt alleen als we met elkaar de feiten op tafel te krijgen in een participatieproces. Dat is een ingewikkeld proces, wat veel van bewoners kan vragen. Maar, als ze zorgvuldig worden uitgevoerd profiteer je daar als Groninger maximaal van. Daar staat Grunneger Power voor.

Voor bewoners in Selwerd, Vinkhuizen en Paddepoel is er Buurtwarmte. In Reitdiep is er sprake van een burgerinitiatief waarbij warmte uit het water van Reitdiep wordt geproduceerd. In Glimmen ontwikkelen omwonenden van een stuk braakliggend grond een eigen zonnepark waar iedereen in Glimmen van kan profiteren. In Meerstad-Noord is er ruimte voor jouw ideeën vanuit de door de Gemeente vastgestelde gebiedsvisie. In veel Groningse wijken en dorpen is er een wijkinitiatief, waar je kunt opvragen welke plannen er zijn en wat jij als bewoner kunt doen. Is er geen initiatief, of krijg je geen antwoord? Grunneger Power ondersteunt veel van deze initiatieven, en helpt elke Groninger die wil meedoen graag.

Voor meer informatie over de Verkenning Windplatform: www.windplatformgroningen.nl

Het overzicht van actieve wijken en dorpen binnen de gemeente Groningen is te vinden op www.grunnegerpower.nl