De 19e-eeuwse Franse naam ‘famille verte’ heeft betrekking op een specifiek soort Chinees exportporselein uit het eind van de 17e en begin van de 18e eeuw. In die tijd, onder de regering van keizer Kangxi (1662-1722), deden de porseleinfabrieken in China hun uiterste best om met nieuwe vormen en versieringstechnieken tegemoet te komen aan de eisen van hun klanten in China en daarbuiten. Famille verte is één van die nieuwe typen die bijzonder veel succes hadden. Het kenmerkt zich door een versiering in bovenglazuur emailkleuren waarin meerdere tinten groen overheersen. De versieringen zijn over het algemeen heel gedetailleerd en zorgvuldig geschilderd, vaak met accenten in goud.
De voorstellingen tonen bloeiende planten, vogels, mythologische dieren en landschappen. Daarnaast zijn er veel voorstellingen met Chinese figuren die gebaseerd zijn op houtsneden in geïllustreerde Chinese boeken met oude heldenverhalen, romances, beroemde historische gebeurtenissen en andere literaire onderwerpen. Voor de Westerse toeschouwer zijn die scènes moeilijk te duiden en is vooral het exotische, ‘vreemde’ element interessant. Tegenwoordig worden steeds meer pogingen ondernomen om deze verhalende episoden op porselein te verklaren waardoor een extra element wordt toegevoegd aan wat we zien.
Famille verte werd in gespecialiseerde ovens gemaakt, zowel voor de binnenlandse Chinese markt (waar de figurale scènes natuurlijk wel werden begrepen) als voor de export. Juist in deze tijd begonnen Westerse handelscompagnieën in Canton (Guangzhou) thee en zijde te kopen, waarbij de aanschaf van porselein een interessante nevenactiviteit was. Soms werden er zelfs orders voor speciale vormen geplaatst, bijvoorbeeld voor kandelaars, glazenkoelers, po’s of terrines. Europese voorstellingen daarentegen zijn uiterst zeldzaam op famille verte, met uitzondering van een groep schotels waarop de wapens van Nederlandse steden en provincies worden weergegeven.
Cultuur & Uitgaan
Groninger Museum toont 'famille verte': groen geëmailleerd Chinees porselein
Van 2 juli 2011 tot 20 mei 2012 presenteert het Groninger Museum de tentoonstelling ‘Famille Verte. Groen geëmailleerd Chinees porselein’. De tentoonstelling geeft een overzicht van het rijke bezit aan famille verte in het Groninger Museum, het Keramiekmuseum Princessehof in Leeuwarden, Museum Boijmans Van Beuningen in Rotterdam, het Rijksmuseum Amsterdam, het Gemeentemuseum Den Haag, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en de Van Diepen Collectie in Slochteren. In de tentoonstelling wordt de variatie in vorm en versiering benadrukt, maar ook de betekenis van de voorstellingen. Het Groninger Museum heeft een internationale primeur met dit onderwerp.
Leestijd: 1 minuut
