Het wierdenlandschap van Middag-Humsterland behoort tot de oudste cultuurlandschappen in Noordwest-Europa. Ver voor de jaartelling startten bewoners met het opwerpen van woonheuvels, de wierden, om zich te beschermen tegen de regelmatige overstromingen.
Tot 1100 is het de wierde die tegen het geweld van de zee beschermt, daarna wordt het gebied beetje bij beetje bedijkt. Tot op de dag van vandaag zijn de wierden en de kronkelingen van waterlopen en wegen bewaard gebleven in het landschap. Het museum vertelt het verhaal van dit landschap. Daarnaast heeft archeoloog Albert Egges van Giffen een complete zaal gekregen. Met name de beroemde opgraving van Ezinge in 1930 wordt uitgebreid behandeld.
Achter de Van Giffenzaal bevindt zich de kinderhoek. Daar kunnen kinderen opgravingen doen in de zandbak, ze kunnen malen met een maalsteen, spinnen, punniken, dobbelen met botjes, puzzelen met scherven en ‘ring en pen’ spelen. In de filmzaal is er een film over de Archeologie, een DVD over het Wierdenland en een film over de geschiedenis van Winsum te zien.
Achter in de Landschapszaal ligt het geheimzinnige dubbele paardengraf, dat Wierdenland in bruikleen heeft gekregen van het Universiteitsmuseum van de Rijksuniversiteit Groningen.
Het museum is ontworpen door architect Jacob Veltman, als binnenhuisarchitect trad Arjan Karssen op. Timmer- en aannemersbedrijf Teeninga uit Sauwerd was de hoofdaannemer. Bijdragen in de financiering werden ontvangen van de gemeente Winsum, de provincie Groningen, de Dienst Landelijk Gebied, het JM-fonds, de Stichting J.B. Scholtenfonds, het ANWB fonds, het VSB fonds, het Prins Bernhard Cultuurfonds, LEADER+ Lauwersland, Stichting Instandhouding Cultureel Erfgoed Noord-West Groningen, Grontmij, het Spaarbankfonds en het project AIP Groningen.
Zeer belangrijk aan het welslagen van het project is de inzet van vrijwilligers. 41 mensen zijn
Bruikleengevers zijn: De Groningse Archieven, het Groninger Museum, het Universiteitsmuseum, het natuurmuseum Fryslãn, Drs. Jan Delvigne, het Groninger instituut voor archeologie, de Jan Menze van Diepenstichting en de Fraeylemaborg.
De opening vindt plaats op 26 maart 2009 om 16.30 uur.
Het museum is geopend van dinsdag tot en met vrijdag van 10.00 tot 17.00 uur en op zaterdag en zondag van 13.00 tot 17.00 uur. Alleen op 1 januari is het museum gesloten.
