De voorstelling gaat vervolgens op tournee tot en met 17 mei. In haar theaterserie Crashtest Ibsen rijdt regisseur Sarah Moeremans de klassiekers van de Noorse schrijver Henrik Ibsen met plankgas tegen de muur om zijn beste ideeën tussen de brokstukken vandaan te halen. Na Nora is Vijand van het Volk aan de beurt. Waarmee is het volk het meest gebaat: de collectieve leugen of de verpletterende waarheid?
Lang voordat het woord klokkenluider voor ons een begrip is geworden toonde Henrik Ibsen (1828-1906) in Vijand van het volk (1883) al hoe idealisme en opportunisme op elkaar kunnen botsen. In een Noors provinciestadje ontdekt dokter Stockmann dat het bronwater van een kuuroord vervuild is en gevaar oplevert voor de badgasten. Hij wil dat openbaar maken, maar zijn broer die burgemeester van het stadje is, wil dat koste wat kost vermijden. Hij wijst op de zware financiële gevolgen wanneer het kuuroord, de enige inkomstenbron van de stad, lange tijd zal moeten sluiten en het stadje in zijn welvaart wordt bedreigd. Hoewel dokter Stockmann met zijn publicatie iedereen wil beschermen, wordt hij uiteindelijk gebrandmerkt en verjaagd als ‘vijand van het volk’.
Klokkenluider of dramaqueen?
De relevantie van Vijand van het Volk voor onze tijd gaat verder dan de opmerkelijke gelijkenis tussen Dokter Stockmann en dat van hedendaagse klokkenluiders als Bradley Manning, Edward Snowden of Wikileaks-oprichter Julian Assange. De populariteit van deze verhalen is niet alleen verklaarbaar vanuit het menselijk verlangen naar waarheid. Evenzeer drijft ons het verlangen naar drama. Het beste bewijs daarvoor is de populariteit van Steven Spielbergs blockbuster Jaws die geïnspireerd is op Ibsen’s Vijand van het volk en massa’s mensen in vervoering bracht.
Wie is er eerst? De klokkenluider of de dramaqueen? En waar is het volk het meest bij gebaat: de collectieve leugen of de verpletterende waarheid? Vanuit deze cliffhanger vertrekken Sarah Moeremans en haar crew bij deze nieuwe Crashtest Ibsen; omdat de vragen van gisteren niet toereikend zijn voor de antwoorden van vandaag.
