“Voor het verlagen van het fossiele energiegebruik moeten we drie wegen bewandelen,” vertelt Mulder, “Energiebesparing, beter gebruik maken van ‘weggegooide energie’ en overstappen op duurzame energie. We gaan zuiniger om met energie door huizen te isoleren, zuinigere auto’s te produceren en de industrie en machines efficiënter te maken. Daarnaast heeft het nuttig inzetten van restwarmte uit de industrie voor bijvoorbeeld woningen en glastuinbouw nog een enorm potentieel. Tot slot moeten we olie, kolen en gas vervangen door zon, wind, waterkracht, biomassa en geothermie.”
De hoogleraar verwacht dat over zo’n 10 tot 20 jaar het grootst deel al uit duurzame opwekking zal komen: ”In Duitsland zie je al op niet al te koude dagen met veel zon en harde wind dat aan alle stroomvraag duurzaam kan worden voldaan. Maar dat is natuurlijk niet altijd zo en dat vraagt om oplossingen tijdens dagen van overproductie, zoals opslag in de vorm van een batterij of er waterstof mee maken om later stroom op te wekken.” Omdat dit dure oplossingen zijn, zullen de stroomprijzen van de toekomst erg variabel zijn: bij een overaanbod is het bijna nul, en bij tekorten gaat het enorm omhoog. Toch is dat volgens Mulder eigenlijk niet erg: “Variatie is een prikkel voor investeerders om geld te steken in de ontwikkeling van flexibele bronnen als opslag en waterstof. Verkopen als de prijs hoog is en opslaan als de prijs laag is. Voor gebruikers (consumenten en de industrie) zal dit dus betekenen dat de energierekening na de overstap op duurzame energie niet per se laag zal zijn, ook al zijn wind en zon gratis. Investeringen in de aanleg en onderhoud van bijvoorbeeld windturbines moeten bovendien worden terugverdiend. Nu zijn er nog overheidssubsidies, maar die worden teruggeschroefd naar nul. En dan gaat de rekening naar de gebruiker, via de energieprijs.”
Prof. Machiel Mulder is kerndocent van het programma Succesvolle Energietransitie met Multidisciplinaire Aanpak van de University of Groningen Business School, een opleiding voor mensen die in hun werk bezig zijn met de energietransitie.
