Dat blijkt uit een onderzoek van de Agrarische natuurvereniging Wierde & Dijk die in het kader van een project ‘Mooi Heem’ de natuur op erven van de boerderijen in kaart heeft gebracht.
Albert-Erik de Winter, bestuurslid van Wierde & Dijk, overhandigde 23 april 2022 het rapport ‘Wat groeit er op het boerenerf?’ aan oud-bestuurslid en erfeigenaar Evert Smink. Sminks erf is het toonbeeld van een groene oase. Zijn erf barst van de bijzondere inheemse beplanting.
Erven – met boerderijen, hoge bomen en struiken – bepalen het beeld van het Groninger landschap. Veel erven staan rijkelijk in de beplanting. Wierde & Dijk zoekt uit welke flora op boerenerven groeit. Het onlangs verschenen rapport beschrijft de wilde planten, verwilderde tuinplanten, struiken en bomen op boerenerven in Noord-Groningen.
“Op zeven erven hebben we de flora in kaart gebracht. Erven zijn groene oases in ons weidse boerenland. Met oude en hoge bomen, veel struiken, stinsenplanten en vaak een boomgaard. Op groene erven leven veel insecten, vogels en zoogdieren”, aldus De Winter.
Stinsenplanten
De zeven boerenerven barsten van de wilde flora. De rapportage, uitgevoerd in eigen beheer, laat in totaal maar liefst 174 soorten planten, struiken en bomen zien. Op meerdere erven zijn rond de tachtig soorten geteld. Karakteristiek voor boerenerven zijn de stinsenplanten. “Stinsenplanten, zoals de winterakoniet, het sneeuwklokje, de wilde hyacint en boerenkrokus, kondigen het voorjaar aan. Het zijn de eerste planten die tot bloei komen. Je vindt ze vaak op oude landgoederen en boerderijen. In Groningen worden ze ook wel borgbloemkes genoemd.” Bijzondere vondst op twee erven is de bostulp, ook een stinsenplant. De bostulp kleurt geel en is een beschermde en zeldzame plant.
Streekeigen beplanting
Sminks erf is een lust voor het oog. Hij woont op de Boelemaheert, een monumentale boerderij in Loppersum. Zijn erf spant met 86 aangetroffen soorten de kroon. Allemaal inheemse beplanting. Dat vindt hij belangrijk. “Ik wil alleen planten, struiken en bomen die hier van nature thuishoren. Geen exoten uit tuincentra, waar geen bijen, vlinders en vogels op afkomen. Met streekeigen beplanting komt mijn tuin tot leven. Mijn erf is een levend organisme.”
Trots is hij op het veldje met kievitsbloemen. De paarse en witte bloemen bengelen als klokken aan de stengels. Opvallende vondsten op zijn erf zijn ook de ratelaar en de rietorchis, een roze orchidee. Smink juicht het onderzoek van Wierde & Dijk toe. “Dit rapport draagt bij aan bewustwording. Het opent de ogen. We moeten ons goed beseffen hoe waardevol boerenerven zijn voor de biodiversiteit op het platteland.”
Ervenproject Mooi Heem
Het rapport maakt onderdeel uit van het driejarig ervenproject ‘Mooi Heem’. Met het project wil Wierde & Dijk erfeigenaren helpen en inspireren om hun erf te vergroenen.
“We organiseren workshops, lezingen en excursies langs groene erven. Om te weten welke dieren en planten op erven leven, brengen we niet alleen de flora, maar ook de broedvogels, zoogdieren, planten, nachtvlinders, wilde bijen en libellen in kaart”, vertelt De Winter. Wierde & Dijk zet zich in voor de bescherming van natuur en landschap in Noord-Groningen. De vereniging wordt gedragen door streekbewoners, zowel agrarische leden als burgerleden. Wat ze bindt, is hun liefde voor het landschap.
“De afgelopen jaren hebben we meerdere projecten uitgevoerd op het gebied van akker- en weidevogelbeheer, agrarisch landschappelijk bouwen, rietsloten en landschapselementen als dijken en kolken.”
(Foto boven: Melkema in Huizinge; Foto: Landschapsbeheer Groningen)
