Vleermuismaatregelen rond zuidelijke ringweg lijken succesvol

Waarom is het belangrijk om de vleermuizen te beschermen?

Daar zijn twee redenen voor. Ten eerste zijn we het wettelijk verplicht. Alle vleermuissoorten zijn beschermd. Dat betekent dat ons project de vleermuispopulaties niet mag aantasten. Waar nodig moeten we maatregelen nemen. Maar ten tweede zijn we in Groningen ook blij met de vleermuizen. Het zou erg jammer zijn als door ons project vleermuiskolonies zouden verdwijnen. Het zijn nuttige dieren: ze eten muggen en ook de nachtvlinders van de overlastgevende eikenprocessierups. Ze leveren dus een bijdrage aan een goed leefklimaat voor mensen.

Hoe houden de bouwers aan de ringweg in de gaten hoe het met de vleermuizen gaat?

Voor en tijdens de werkzaamheden onderzoeken Aanpak Ring Zuid en Combinatie Herepoort welke gebieden de vleermuizen gebruiken om te jagen of om heen en weer te vliegen vanaf hun slaapplaatsen. Voor deze monitoring schakelen we onafhankelijke bureaus in. Ook de gemeente monitort. Door een goede samenwerking vullen de onderzoeken elkaar mooi aan en versterken ze elkaar.

Zijn er eigenlijk veel vleermuizen in de stad Groningen?

In Groningen komen veel dwergvleermuizen voor, maar het is heel bijzonder dat er in Groningen ook watervleermuizen voorkomen. Die vind je meestal niet in de stad, omdat ze overdag in holle, oude bomen slapen. Dankzij het Sterrebos en de vijvers in de buurt, zijn hier goede omstandigheden voor de watervleermuis.

Waar zitten de watervleermuizen?

Deze vleermuizen waren oorspronkelijk vooral te vinden rond de Julianavijver, vlak bij het Julianaplein. Voor de werkzaamheden moet deze vijver gedempt worden. We hebben ze daarom drie alternatieven in de omgeving aangeboden: een nieuwe kleine vijver bij de Brailleweg, de Dinkelvijver en de vijvers bij de Hora Siccamasingel. Vleermuizen zijn niet zo gemakkelijk te sturen, je moet ze een paar opties geven en dan afwachten welke ze kiezen. In dit geval kozen ze voor de Hora Siccamasingel. Daar had Aanpak Ring Zuid samen met de gemeente nieuwe struiken aangeplant. Combinatie Herepoort hield hier het kroos in toom en het waterschap baggerde uiteindelijk de vijvers. Ook was er speciale verlichting geplaatst. Deze maatregelen zijn dus succesvol gebleken. De vleermuizen maken steeds meer gebruik van de vijvers bij de Hora Siccamasingel.

In het najaar van 2018 was er een probleem met vleermuizen bij de Julianavijver die zo laag over de ringweg vlogen, dat er gevaarlijke situaties ontstonden. Is dat opgelost?

Dit probleem werd tijdens de monitoring ontdekt. Tijdelijk hebben we toen bouwlampen bij de vijver gezet, om de vleermuizen tegen te houden. Dat werkte, maar de lampen waren niet prettig voor automobilisten, die door de bouwlampen werden afgeleid. Gelukkig hebben we hier nu een permanente oplossing voor gevonden. De aannemer heeft schermen geplaatst bij de groenstrook van het zwembad. De ruime tussen de schermen en de groenstrook wordt door de vleermuizen gebruikt.

Zijn er nog meer vleermuismaatregelen bij de zuidelijke ringweg die succesvol zijn?

Ja, ook een groot succes zijn de maatregelen bij de sportvelden achter het Gomarus College. In 2017 waren hier nog maar enkele dwergvleermuizen, maar in 2019 waren het er al bijna tien keer zo veel, blijkt uit de monitoring. Dat is waarschijnlijk te danken aan de maatregelen die Aanpak Ring Zuid en de gemeente hier hebben genomen. Rond de sportvelden zijn extra bomen en struiken geplant. Dat staat ook mooi, want het grote hek wordt nu aan het zicht onttrokken.

Ook bij het Oude Winschoterdiep zijn nu werkzaamheden gaande. Dat is een belangrijke plek voor de watervleermuizen. Ze vliegen hier normaal gesproken een paar centimeter boven het water van noord naar zuid en terug. Het Oude Winschoterdiep is nu tijdelijk deels gedempt, waardoor er een barrière is ontstaan. Dat heeft de aannemer opgelost door een soort schans te bouwen, zodat de vleermuizen geleidelijk twee meter omhoog worden geleid, over het tijdelijke fietspad en de hekken heen. We verwachten dat dat goed gaat werken. We gaan hier elke paar weken testen of dit inderdaad het geval is.

Misschien nog een gekke vraag tot slot. Kunnen de vleermuizen het coronavirus verspreiden?

Het nieuwe coronavirus is niet gevonden in vleermuizen in Nederland. Zij kunnen het virus dus ook niet verspreiden. Er zijn in Nederland geen gevallen bekend van mensen of dieren die ziek zijn geworden door contact met vleermuizen. Het enige bekende risico is de mogelijke aanwezigheid in twee vleermuissoorten, de laatvlieger en de meervleermuis, van een virus dat hondsdolheid (rabiës) veroorzaakt. Mensen kunnen zo’n infectie alleen oplopen door direct contact, zoals een beet van een vleermuis. Je kunt dus geen infectie oplopen wanneer je in dezelfde ruimte bent als een vleermuis, of als er buiten in de buurt vleermuizen vliegen. Wel is het aan te raden om voorzichtig te zijn met vleermuizen die op de grond worden gevonden, en deze dieren niet aan te raken of op te pakken met blote handen.