De opkomst van digitale en mobiele media heeft belangrijke gevolgen voor de manier waarop mensen stedelijke ruimtes gebruiken en ervaren. Dat blijkt uit onderzoek van promovendus Martijn de Waal.
Het gebruik van onder meer de mobiele telefoon, gps-navigatie en sociale netwerken op de smartphone heeft met name grote gevolgen voor de manier waarop de ‘stedelijke openbaarheid’ functioneert: dié ruimtes in de stad die traditioneel functioneren als ‘ontmoetingsplaats’, als plekken waar stedelingen met uiteenlopende achtergronden met elkaar worden geconfronteerd.
Denk bijvoorbeeld aan het centrale stadsplein, het park, de winkelstraat, de boulevard met haar terrasjes, de markt, het koffiehuis of het debatcentrum.
Digitale media grijpen volgens De Waal op twee manieren in op de manier waarop deze stedelijke openbaarheid functioneert. Enerzijds gebruiken stedelingen technologieën als de mobiele telefoon om zich ruimtes toe te eigenen en van een openbare sfeer een private sfeer te maken. Koffiehuizen zijn bijvoorbeeld geen plekken meer voor een gesprek met onbekenden; klanten zitten er verzonken achter hun laptop of i-phone, al chattend of mailend. De nieuwste generatie mobiele telefoonsoftware kan deze tendens verder versterken, aldus De Waal.
Speciale apps raden gebruikers plekken aan die overeenstemmen met persoonlijke voorkeuren. Dit kan volgens De Waal uiteindelijk leiden tot een verregaande ruimtelijke ‘verzuiling’ van verschillende levensstijlen. Stedelingen houden dan continu contact met leden uit hun eigen groep (ook al zijn zij fysiek afwezig), en bezoeken vooral plekken waar zij hun ‘soortgenoten’ tegenkomen.
Tegelijkertijd kunnen deze fysieke netwerken van verschillende levensstijlen ruimtelijk dwars door elkaar heen lopen. De smartphone loodst iemand naar die plekken die voor hem of haar relevant zijn. Verschillende subculturen en functies kunnen dus ook makkelijker langs elkaar heen leven of naast elkaar bestaan. Op die manier ontstaan ook weer nieuwe momenten waarop verschillende groepen elkaar – zij het kortstondig – ontmoeten.
