Innovatie

Kindveilig batterijtje moet levens gaan redden

Een autosleutel, een horloge, een speelgoedboekje met geluidjes. Allemaal bevatten ze een levensgevaarlijke energiebron: de knoopcelbatterij. Het lijkt op een muntvormig, glimmend snoepje. Eenmaal ingeslikt kan dit alledaagse object een klein kind fataal worden: iets wat gepensioneerd kinderhartchirurg Tjark Ebels en gepensioneerd KNO-arts Frederik Dikkers van dichtbij meemaakten toen ze allebei in het Amsterdam UMC werkten, zo vertellen ze aan de Groninger Ondernemers Courant.


Leestijd: 3 minuten

Foto | Jan Buwalda
Foto | Jan Buwalda

“Eerst dachten ze dat het een maagbloeding was”, vertelt Ebels. Toen kwamen de artsen achter de echte kwaal: het meisje van tweeënhalf had een knoopcelbatterij doorgeslikt. Het bloed kwam uit haar aorta, niet uit haar maag. Het kindje haalde het niet. Als het aan Ebels en Dikkers ligt gebeurt dit nooit meer. In samenwerking met de RUG, het UMCG, en TU Delft werkten ze zo’n tien jaar aan een oplossing: de Fused Button Battery. Inmiddels is Fused Button Battery Holding een bedrijf, en heeft Dirk van Slooten zich bij de onderneming aangesloten. In januari kreeg het bedrijf 295.000 euro van Future Tech Ventures om hun innovatie verder te ontwikkelen. En vorige week tekende het bedrijf een licentieovereeenkomst met de RUG, het UMCG en de TU Delft. 

Maar waarom zijn die batterijtjes zo gevaarlijk? Wanneer een kind een knoopcelbatterij doorslikt komt deze vaak vast te zitten, meestal in een natuurlijke vernauwing in de slokdarm. De batterij stopt niet met energie afgeven, en veroorzaakt een chemische reactie. Ebels legt uit: door een verstoring van de zuurtegraad rondom de batterij wordt het weefsel letterlijk weggevreten. En dan kan het aardig snel gaan: de slokdarm zit bijvoorbeeld heel dicht bij de aorta. “In het ergste geval kan het al na twee uur ernstig letsel geven”, vertelt Ebels. 

Cijfers om hoeveel kinderen het gaat zijn moeilijk te achterhalen volgens Ebels. Niet alle gevallen worden gemeld, en door privacywetgeving is het voor ziekenhuizen lastig om dit zelf bij te houden. Gebaseerd op bestaande wetenschappelijke literatuur houdt het UMCG het wereldwijd bij enkele duizenden per jaar als de niet-fatale ongelukken worden meegerekend. 

De technologie van de Fused Button Battery is simpel: door ervoor te zorgen dat de twee zijdes van de batterij naar elkaar geleiden, bijvoorbeeld door een veertje, loopt de batterij leeg zonder dat deze schade veroorzaakt. Om dat te bewerkstelligen maken Ebels en Dikkers gebruik van oplosbare kunststof. “Zoals om een vaatwasblokje.” De batterij verandert eigenlijk in een doodnormaal muntje dat verwijderd kan worden. “Dat is niet prettig, maar ook niet levensgevaarlijk”, legt Ebels uit. 

Het doel van Ebels en Dikkers is dat elke knoopcelbatterij straks gebruikmaakt van hun baanbrekende innovatie. Als het aan Ebels ligt, kan dat aardig snel. “Ik hoop binnen één of twee jaar.” Maar dat hangt af van de mogelijkheden en motivatie van de zes fabrikanten die 90 procent van de knoopcelbatterijproductie in handen hebben (onder andere Duracell en Varta). “Onze onderneming is business-to-business. We gaan geen batterijfabriek beginnen, we verkopen onze uitvinding en onze kennis”, aldus Ebels. 

Vooralsnog betekent dat een hele hoop papierwerk. Van het geld dat de onderneming kreeg van Future Tech Ventures worden vooral advocaten en notarissen betaald om contracten op te stellen. Binnenkort zal Future Button Battery gesprekken beginnen met batterijfabrikanten. Ebels heeft goede hoop dat het snel zal lopen: “Iedereen wil van dit probleem af, de fabrikanten ook.” 

Een andere belangstellende is de Europese Commissie. In 2023 won het ontwerp van Ebels en Dikkers en twee Delftse mede-uitvinders de gouden medaille van de afdeling Consumer Product Safety. Ebels: “We hebben nauw contact met de Europese Commissie en zij zeggen ook ‘zodra die dingen leverbaar zijn gaan wij ze verplicht stellen.’”

Al met al is de onderneming “een groot avontuur voor drie oude kerels”, zegt Ebels. “Ik ben mijn hele werkende leven kinderhartchirurg geweest, maar mijn voorouders waren zakenlui. Ik ben nu 73 en ik heb ook eindelijk een eigen bedrijf.” In hun loopbaan als arts redden Ebels en Dikkers levens, en met de Fused Button Battery komt daar geen einde aan.