‘Onze regio is de laatste vier jaar in steeds toenemende mate negatief in het nieuws door de gevolgen van de gaswinning. Inwoners en bedrijven maken zich grote zorgen over de aantasting van de waarde van hun vastgoed en over alle zaken waarbij de veiligheid in het geding is. Bestuurders proberen uit alle macht hier met de NAM en de rijksoverheid afspraken over te maken, maar boeken hier nog niet de noodzakelijke voortgang. Dat wreekt zich op dit moment in een gescheurd imago waar we zonder tegenactie meer last van gaan krijgen dan we ons nu realiseren. Bovendien dringt het besef door dat het grootste gasveld van Europa na 2023 snel op zal gaan raken. Wat betekent dat voor de economische ontwikkeling in onze regio? Nu al zien we dat er forse klappen vallen bij de toeleveranciers van de NAM en ook grootaandeelhouder Shell zelf is al stevig aan het reorganiseren.
Voor onze industrie ligt er al enige jaren een opgave om de slag te maken naar 100% duurzaam produceren, omdat eindgebruikers dit gaan eisen. IKEA wil in 2020 uitsluitend grondstoffen afnemen die gegarandeerd 100% duurzaam zijn geproduceerd. En dat is nog maar het begin.
Het is daarom van het grootste belang dat we nu zelf een lange-termijn-visie formuleren over hoe onze regio qua wonen en werken toekomstbestendig kan worden gemaakt.
In het voorjaar van 2015 ben ik door de provincie benaderd of wij als Eemsdelta-regio belangstelling hadden om mee te doen aan een energietransitie project van het IABR The Next Economy in Rotterdam. Ik had wel eens vaag van het IABR gehoord, wat staat voor Internationale Architectuur Biennale Rotterdam, maar ben daar eerlijk gezegd nog nooit geweest. Architectuur staat normaliter niet direct in het prioriteitenlijstje van economische zaken. Maar na kennisneming van de doelstelling van het IABR The Next Economy drong het besef door dat hier voor stad en regio Groningen een geweldige kans ligt.
Er worden voorafgaand aan iedere IABR aparte projectateliers georganiseerd. Dat is een werkwijze om buiten de gebaande paden en kaders een visie op de lange termijn te formuleren. Voor het projectatelier Groningen 2016 is de kernopdracht hoe de energietransitie een uitdagend toekomstbeeld kan opleveren voor de economische en ruimtelijke kwaliteit van stad en regio in Groningen.
De IABR wordt nu al voor de 7e keer georganiseerd en het bijzondere voor mij is dat ik er nu achter kom dat de IABR opgericht is door een oud-klasgenoot van de middelbare school, Francine Houben. Zij heeft haar bedrijf Mecanoo tot een wereldspeler in de architectuur uitgebouwd. Zo komen zaken in het leven weer op enig moment bij elkaar.
Er is het afgelopen jaar onder leiding van ateliermeester Jandirk Hoekstra keihard aan het projectatelier Groningen gewerkt. Het gaat om een grote ploeg van 30 professionals afkomstig uit Amsterdam, Antwerpen en Groningen, waaronder energiedeskundigen, economen, stedenbouwkundigen, woningbouw- en landschapsarchitecten. De uitdaging ligt erin dat we vanuit reële en harde berekeningen naar vraag en aanbod van energie uiteindelijk willen komen tot realisatie van minimaal 90% duurzame opwekkingscapaciteit met behoud van de landschappelijke kwaliteit. Tijdens de projectatelier-dagen werd het steeds duidelijker dat stad en regio ieder apart hierin niet ver gaan komen. Alleen door een intensieve gezamenlijke aanpak kunnen we de ambitieuze doelstellingen van het project halen.
Daarom is gekozen voor een totaalconcept voor de regio onder de naam de Nordic City. Stad en regio met de Eemsdelta-havens en de offshore windparken op de Noordzee vormen in onze visie één stedelijk gebied. Het is een toekomstvisie die mogelijk en wenselijk is en die bovendien echt kan worden gerealiseerd. We zijn hierbij alleen uitgegaan van technieken die nu al bekend zijn of die heel dicht bij realisatie zitten. We kiezen hierbij voor klein waar het kan en groot waar het moet.
Het voert op deze plaats veel te ver om alle resultaten van het project op een rij te zetten. In de kern kiezen we voor elektriciteit als drager van onze energievoorziening met een biobased-koppeling tussen landbouw en chemie. Kort gezegd komt het erop neer dat wij met een investering van 7 miljard euro in 20 jaar tijd 95% CO2 reductie en een opwekkingscapaciteit van 90% duurzame energie kunnen realiseren. Waarbij de provincie Groningen niet alleen de eigen provincie, maar ook heel Noord-Nederland van duurzame energie kan voorzien. We realiseren daarmee tevens de gewenste biobased economy, duurzame dorpen en het behoud van een prachtig landschap.
De kunst is nu de komende jaren de 7 miljard euro op tafel te krijgen. Als u weet dat de investering van RWE in de kolencentrale alleen al bijna 3 miljard was, dan is dat geen wereldvreemd getal. De opgave is volgens mij de rijksoverheid nu vast te pinnen op de herinvestering van de aardgasopbrengsten in ons gebied. Gaswinning op maximaal het huidige niveau voor de komende vijf jaren is alleen acceptabel als daarmee een investeringsprogramma op gang komt zoals we dat in de Nordic City hebben geschetst. En waarbij tevens alle problemen rond veiligheid en woningversterking zijn opgelost. Over de volledige looptijd van 20 jaar betekent een investering van 7 miljard door overheid en bedrijfsleven gemiddeld nog geen 350 miljoen per jaar. En daarmee kan Nederland zijn CO2 doelstellingen voor een groot deel versnellen en binnen de gestelde termijn alsnog realiseren.
Dus van wingewest naar een win-win relatie. Wie weet wordt het nog eens wat tussen Groningen en Den Haag……. "
Bron: www.eemdelta.nl
