Voor een deel van de patiënten met vulvakanker of schaamlipkanker is een nieuwe behandeling met bestraling een goed alternatief voor de huidige behandeling, waarbij alle lymfklieren verwijderd worden. De nieuwe behandeling kent veel minder bijwerkingen dan de huidige behandeling. Dit blijkt uit een studie van een internationaal consortium onder leiding van het UMCG.
Huidige behandeling
Bij patiënten met vulvakanker of schaamlipkanker is de standaardbehandeling dat de tumor verwijderd wordt. Bij tumoren kleiner dan vier centimeter wordt de zogenaamde schildwachtklierprocedure verricht: een operatie waarbij niet alle lymfklieren, maar alleen de eerste lymfklierstations uit de lies of liezen worden verwijderd.
Wanneer de schildwachtklier een uitzaaiing bevat, worden tijdens een tweede operatie alle lymfklieren uit de lies of liezen verwijderd. Deze ingreep gaat gepaard met veel bijwerking op zowel de korte als de lange termijn, zoals wondgenezingsproblemen, infecties en het ontstaan van lymfoedeem van de benen.
Zeldzame aandoening
In 2005 startte Ate van der Zee, inmiddels bestuursvoorzitter van het UMCG, een studie om te onderzoeken of bestraling bij patiënten met een uitzaaiing in de schildwachtklier een goed alternatief is voor de operatie waarbij alle lymfklieren verwijderd worden. Sinds het begin van de studie tot 2016 zijn in totaal 1.535 patiënten bij het onderzoek betrokken vanuit 59 ziekenhuizen uit 11 verschillende landen. Omdat vulvakanker een zeldzame aandoening is, was deze internationale inspanning over deze lange periode noodzakelijk om tot voldoende data te komen.
Nieuwe behandeling: minder bijwerkingen
Uit het onderzoek blijkt nu dat voor patiënten met een uitzaaiing kleiner dan 2 millimeter de behandeling met bestraling een goed alternatief is voor de operatie waarbij alle lymfklieren verwijderd worden. De patiënten die deze behandeling ondergingen hebben minder bijwerkingen van de behandeling, terwijl de resultaten van de behandeling gelijk zijn aan de resultaten van de huidige behandeling.
Voor patiënten met een uitzaaiing in de schildwachtklier groter dan 2 millimeter was alleen bestraling onvoldoende. Voor deze patiënten start het UMCG een vervolgonderzoek, om te kijken of een behandeling van bestraling in combinatie met chemotherapie uitkomst biedt.
‘Voor de patiënten is dit geweldig nieuws’, zegt UMCG-onderzoeker Maaike Oonk, die samen met Ate van der Zee het onderzoek leidde. ‘Bij de huidige behandeling is de kans op bijwerkingen erg groot. Deze nieuwe behandeling is een enorme stap voorwaarts. Wij verwachten dat deze snel de nieuwe standaard zal worden, dat is nu de volgende stap.’
