De vondst van de kanonskogels was voor de archeologen een flinke verrassing. “In 1672 probeerde Bernard van Galen, de bisschop van Münster, de stad Groningen in te nemen”, legt senior archeoloog Gert Jan de Roller van MUG ingenieursbureau uit. “De Groningers noemden hem spottend ‘Bommen Berend’. Het was bekend dat de manschappen van Bommen Berend de stad belegerden vanaf de Kempkensberg. De vondst van de kogels op deze plek duidt erop dat er ook soldaten meer richting het Winschoterdiep zijn geweest. Dat wisten we nog niet, al lag het in de lijn der verwachting.” Helaas zijn er op dit moment geen foto's van de kanonskogels, zo laat Aanpak Ring Zuid weten.
De Zaayer
Tijdens het archeologische onderzoek bleek ook dat de houtzaagmolen De Zaayer, die ooit op die plek stond, al veel eerder is gebouwd dan werd aangenomen. De archeologen vonden twee beschoeiingen van de molen. Onderzoek moet uitwijzen hoe oud dat hout is. Tot nu toe werd aangenomen dat de houtzaagmolen werd gebouwd in 1750. “Maar kortgeleden hadden we in de archieven al een octrooi gevonden uit 1697. Dat was destijds een soort vergunning”, aldus De Roller.
Dat jaartal is interessant, want in datzelfde jaar is de bouw van de Helperlinie gestart. Dat was een verdedigingslijn aan de zuidkant van de stad, aangelegd door de gemeente om een belegering zoals die uit 1672 te voorkomen. “We hebben nu onder de molen resten van rond 1650 gevonden”, zegt De Roller. “Dat zou kloppen met de theorie dat de molen al veel eerder is gebouwd dan in 1750.”
Klein gereedschap
Verder vonden de archeologen een sloot die mogelijk uit de Romeinse tijd stamt (ongeveer 200 tot 500 jaar na Christus), maar ook van de vroege middeleeuwen kan zijn (500 tot 1000 na Christus). Bij de sloot, die destijds in het zand is uitgegraven, is een waterput aangetroffen. Ook is er klein gereedschap gevonden, zoals een stukje van een duimstok, een hamer en een zakmes. En ook het nodige huisraad, zoals potjes en kopjes. “Het was voor ons vooral een verrassing dat hier nog zoveel aanwezig was. We hadden verwacht dat de grond hier flink verstoord zou zijn. Op de plek waar de huizen aan de noordkant van de straat hebben gestaan, was dat inderdaad zo. Maar meer richting het noorden viel dat erg mee. Wellicht dat we hier nog meer vinden.”
Pompkelder
Op de plek waar het archeologisch onderzoek wordt gedaan, wordt de zuidelijke ringweg verdiept aangelegd. Precies op de plek van de molen wordt een pompkelder aangelegd. Dat betekent dat alle vondsten uit de bodem moeten worden gehaald. Aanpak Ring Zuid gaat overleggen met de gemeente of een deel van de vondsten tentoongesteld kan worden in het informatiecentrum Paviljoen Ring Zuid.
