“Voordat de Nieuwe Poort realiteit wordt, is bezinning essentieel. De gemeente Groningen en SPOT Groningen houden meerdere informatiebijeenkomsten over dit project. Er heerst een indruk dat de plannen al bijna rond zijn, met slechts enkele hindernissen die nog genomen moeten worden. Deze hindernissen zijn echter substantieel en vragen om grondige aandacht, zoals ook benadrukt in het artikel “Megaproject Nieuwe Poort behoeft stevige controle” (DvhN, zaterdag 17 februari) en in de diverse bijdragen van Peter Michiel Schaap (Directeur Bestuurder Gras).
“De ambitie om Groningen, de lokale popcultuur en talenten te profileren is prijzenswaardig, net zoals de onverminderde steun voor culturele broedplaatsen als Vera, Simplon en meer. Het is duidelijk dat de Oosterpoort niet langer voldoet aan de hedendaagse eisen en dat een popzaal voor 3200 bezoekers een gemis is in het Groningse muzieklandschap.
“Niettemin is een kritische blik op grootschalige projecten met aanzienlijke financiële risico’s en hun processen van groot belang en mag deze niet ontbreken. Dit project vertoont namelijk sterke overeenkomsten met eerdere projecten zoals het Forum en de Tram. Ondanks het enthousiasme en de ambitie van de gemeente, sluiten de rapporten en aanbevelingen niet meer aan bij de huidige en toekomstige kennis, uitdagingen en ontwikkelingen. Gezien de naderende financiële tekorten van de gemeente, het ‘ravijnjaar’ 2026 en de stijgende bouwkosten, mag de stap van heroverweging niet overgeslagen worden.
“De presentaties, mediaberichten en plannen lijken meer op zelfpromotie dan op objectieve beoordeling. Tijdens de bijeenkomsten werden projecten als Amare (Den Haag), Tivoli (Utrecht) en de “Elphi” (Hamburg) met mooie verhalen gepresenteerd. Er wordt niet of nauwelijks stil gestaan bij de enorme financiële uitdagingen die deze projecten met zich meebrachten en nog steeds brengen. Het lijkt erop dat de optie om de Oosterpoort te behouden en te renoveren al in 2016 terzijde is geschoven, ondersteund door een niet overtuigende presentatie met dramatische muziek.
“Belangrijk is dat de effectiviteit van dit project onderstreept wordt bij de Gemeenteraad, het College en alle inwoners van Groningen. Er zijn significante financiële en operationele uitdagingen aan de Nieuwe Poort verbonden die niet genegeerd kunnen worden en die verstrekkende gevolgen kunnen hebben.
“Gemeentelijke projecten moeten haalbaar en betaalbaar zijn, met de belangen van Groningers voorop. Dit vereist dat de Gemeenteraad zich bewust wordt van de consequenties die dit project met zich mee kan brengen.
“Er zijn minimaal vijf punten van zorg:
- Er is geen grondig, realistisch en objectief businessplan dat de noodzaak en doelmatigheid van de nieuwbouw weerspiegelt. De plannen lijken vooral gericht op het neerzetten van een nieuw, iconisch gebouw, zonder duidelijke afspraken met sleutelpartners zoals onderwijsinstellingen, promotors, artiesten en de overheid.
- Het College lijkt zich te veel te focussen op de successen van vergelijkbare projecten elders, zonder de bijhorende kosten en risico’s mee te wegen. Is er sprake van lering uit deze projecten, of wordt slechts naar de voordelen gekeken en niet naar de nadelen?
- Eerdere resultaten bieden geen garantie, maar zijn vaak wel indicatief. De oorspronkelijke begroting van 140 miljoen euro voor de Nieuwe Poort is al overschreden en dreigt verder te stijgen. Wethouder Van Niejenhuis stelde recent dat de kosten meer dan 300 miljoen euro zullen bedragen, maar is het niet waarschijnlijker dat dit richting de 500 miljoen euro gaat?
- De financiële situatie van de gemeente Groningen is al jaren zorgelijk, met weinig ruimte voor budgettaire flexibiliteit. Het is onduidelijk hoe dit project gefinancierd zal worden zonder significante lastenverhogingen voor inwoners en bedrijven, zonder bezuinigingen op andere voorzieningen en burgerinitiatieven, of zonder het aangaan van meer leningen die de financiële situatie verder zouden verslechteren – vooral met het oog op het naderende ‘ravijnjaar’ 2026.
- Het is de vraag of de huidige prioriteiten van het College juist zijn, waarbij investeringen in projecten zoals de Nieuwe Poort mogelijk ten koste gaan van dringendere zaken zoals armoedebestrijding, woningbouw en jeugdzorg.
“Het is aan de gemeenteraad en het college om de belangen van de Groningers te beschermen. Daarbij hoort het openstaan voor alternatieven voor de Oosterpoort die circulariteit en duurzaamheid benadrukken, en het afzien van de vanzelfsprekendheid van een duur, prestigieus gebouw. Zo kan een rampzalig ‘ravijnjaar’ 2026 wellicht worden voorkomen.
“Een sterke gemeenteraad dient als tegenmacht, kritisch en controlerend ten opzichte van het college. Dit is belangrijker dan partijdiscipline en loyaliteit aan het coalitieakkoord. Zo wordt recht gedaan aan een duurzaam toekomstig Groningen en aan de behoeften en zorgen van alle inwoners.
Amrut Sijbolts (fractievoorzitter Stadspartij 100% voor Groningen)
Uno Sissingh (betrokken Groninger)
