Gedeputeerde Pim de Bruijne: “Om de consequenties van de krimp aan te kunnen pakken is veel meer geld nodig dan de krimpgemeenten en de provincie samen kunnen opbrengen.”
De Bruijne zet vraagtekens bij deze conclusie. Zijn kritiek spitst zich toe op twee punten. In de eerste plaats heeft het COELO het verleden onderzocht en trekt op basis daarvan conclusies over de toekomst.
Te smalle basis
In de tweede plaats worden de conclusies in het onderzoek op een te smalle basis getrokken. Het onderzoek betreft de begrotingen van vijf gemeenten van de afgelopen vier jaar, en niet de daadwerkelijke uitgaven. Een van deze gemeenten is Delfzijl. De Ontwikkelingsmaatschappij Delfzijl (OMD) waarin de gemeente participeert komt niet in het onderzoek voor. Delfzijl is de afgelopen twintig jaar bijna 10.000 inwoners kwijtgeraakt. De herstructurering van de woningvoorraad die daarom de afgelopen jaren is uitgevoerd, is via de OMD gelopen. Deze uitgaven zijn niet in de gemeentebegroting terug te vinden en zijn dus ook niet meegenomen in de conclusies van het onderzoek.
Daarnaast kan De Bruijne zich niet vinden in de redenatie dat sommige extra uitgaven van de gemeenten niet aan de krimp te wijten zijn. Voorbeelden zijn de investeringen die gemeenten hebben gedaan in herstructurering van de woningvoorraad en het samenvoegen van scholen tot een brede school. In het rapport wordt aangegeven dat deze investeringen niet met de bevolkingsdaling te maken hadden. Maar dit zijn juist twee thema’s die in krimpgemeenten specifiek aan de orde zijn.
850 miljoen nodig
Uit onderzoeken die in opdracht van de provincie Groningen zijn uitgevoerd, wordt duidelijk dat de kosten voor een integrale gebiedsgerichte aanpak van de fysieke woon- en leefomgeving die in de toekomst nodig zal zijn in Noordoost- en Oost-Groningen worden geschat op ruim 850 miljoen euro. Dit zijn kosten voor de herstructurering van de woningvoorraad, het uit de markt nemen van verouderde woningen, het instandhouden van voorzieningen zoals scholen op plekken waar dit mogelijk is en het herinrichten van de openbare ruimte. Het gaat om bedragen die de grenzen van de gemeentelijke, maar ook van de provinciale financiën ver te boven gaan.
Bevolkingsdaling 23%
In Noordoost- Groningen wordt de komende 20 jaar een bevolkingsdaling van 23% verwacht, en in Oost-Groningen van 8%. Gevolgen zijn o.a. leegstand van woningen, verpaupering en verloedering, jongeren die wegtrekken en voorzieningen op gebied van bijvoorbeeld zorg, welzijn, onderwijs die dreigen te verdwijnen. Om dit op te lossen is nieuw beleid noodzakelijk van zowel gemeenten, provincies als het rijk. Daarnaast is er extra geld nodig voor de uitvoering. In de provincie Groningen zijn beide krimpregio’s aan de slag met beleidsplannen die oplossingsrichtingen moeten bieden. Daarnaast is de provincie bezig met een provinciaal actieplan bevolkingsdaling.
Herverdelen rijksmiddelen
Landelijk komt de problematiek rond bevolkingskrimp ook steeds nadrukkelijker op de politieke agenda te staan. Na de zomer zal het kabinet een actieplan Bevolkingsdaling presenteren. Minister Van der Laan heeft op een topconferentie krimp op 17 juni aangegeven dat hij daarbij wil gaan kijken hoe rijksmiddelen herverdeeld kunnen worden voor de oplossing van dit probleem.
