De Groninger Internet Courant werd opgericht in 1997. Dat gebeurde op verzoek van onder meer de gemeente Groningen. Want er was in Groningen nog geen enkele online nieuwsvoorziening. Sterker nog: er waren amper websites.
Een van de allereerste websites was Digitale Stad Groningen (DSG). Dat was een uitgave van de gemeente Groningen, de KPN, RUG en Openbare Bibliotheek. Daar zochten ze een organisatie die nieuws op internet wilde verzorgen.
De DSG klopte eerst aan bij grote organisaties als het Nieuwsblad van het Noorden, Radio Noord of OOG. Maar daar zagen ze het nut nog niet in van nieuws op internet, of men was sceptisch over het verdien-model.
Dus klopte de DSG aan bij Persbureau Tammeling, of men daar wellicht nieuws had voor internet. Het leek de medewerkers van Persbureau Tammeling, onder wie Alfred Meester, Hilbrand Polman en Hans de Preter, een goed idee om te pionieren met nieuws op het web. Daarvoor werd de naam ‘Groninger Internet Courant’ bedacht, en in 1997 kwam de eerste Groningse nieuwssite online.
Inmiddels is de GIC een van de laatste particuliere, en niet door de overheid ondersteunde of gefinancierde nieuwsmedia in Groningen. De GIC past hiermee in een eeuwenoude traditie van zelfstandige “couranten” in Groningen.
Eeuwenoude, levendige kranten- en mediacultuur
Groningen is traditiegetrouw een stad met een zeer levendige kranten- en mediacultuur. Al eeuwenlang worden hier papieren kranten gemaakt, en sinds 1997 dus ook digitaal.
Een van de eerst regulier verschijnende kranten dateert uit het jaar 1742. Uitgever Jacob Sipkes vroeg dat jaar aan het gemeentebestuur octrooi aan voor het uitgeven van de Groninger Courant. Zo’n octrooi beschermde tegen mogelijke concurrentie en werd door overheden tegen betaling verleend.
De stad verleende het octrooi maar behield zich wel het recht de kranten voor de publicatie in te zien. Dat gaf hen de mogelijkheid een uitgave eventueel te verhinderen. De krant verscheen twee keer per week met soms een extra ‘Na Courant” en gaf in die eerste periode geen commentaar, zo melden de Groninger Archieven in een beschouwing over de geschiedenis van de Groningse kranten.
Het vrije leven en publiceren duurde echter niet lang. De Groninger Courant werd al snel door een verbod getroffen. De publicatie van een bericht dat het stadsbestuur niet aanstond leidde ertoe, dat de krant tussen 8 maart en 21 juni 1748 niet verscheen.
Nog een Courant er bij in Groningen
In 1787 begon ene Leonard Bolt in Hoogkerk met de uitgave van de Ommelander Courant. Met het octrooi van de Groninger Courant viel de uitgave door Sipkes niet te bestrijden omdat de krant niet in de stad werd uitgegeven. Hoewel er voor twee kranten nauwelijks ruimte was, lukte het ook de Ommelander Courant te blijven verschijnen.
De drukkerij werd al spoedig naar een pand van de provincie in de stad verplaatst, waartegen het stadsbestuur geen maatregelen nam. Dit was een teleurstelling voor de Groninger Courant, want voor het octrooi moest nog wel ieder jaar een flink bedrag worden betaald.
Daarnaast vormde het in de Franse tijd ingevoerde dagbladzegel tot 1869 voor alle kranten een belemmering om groter en aantrekkelijker te worden. Aan het dagbladzegel waren namelijk kosten verbonden. Die moesten door de uitgever doorberekend worden in de abonnementsprijs. De meeste kranten verschenen dan ook slechts twee keer per week. Pas aan het einde van de negentiende eeuw verschenen de meeste dagelijks.
Na de afschaffing van het dagbladzegel volgde een snelle opkomst van allerlei advertentiebladen, veelal gebonden aan een bepaalde streek. Maar ook verschenen er nu nieuwe, in oplage snel groeiende, regionale kranten zoals de Nieuwe Winschoter Courant (1861), de Eemsbode (1874), de Winschoter Courant (1877), de Nieuwe Provinciale Groninger Courant (1886) en het Nieuwsblad van het Noorden (1888).
Fusies
Voor zoveel kranten was er geen plaats in de provincie. Aan het einde van de negentiende eeuw kwam er daardoor een proces van concentratie op gang. De Groninger Courant ging in 1878 over in handen van Wolters, waarbij de naam werd gewijzigd in Nieuwe Groninger courant. Deze ging in 1919 op in de Provinciale Groninger Courant, die op zijn beurt in 1936 werd opgenomen in het Nieuwsblad van het Noorden. Een aantal in Oost-Groningen verschijnende kranten ging op in de in 1905 gestarte Noord Ooster.
Een dergelijke concentratie, maar op veel grotere schaal, zou zich na de tweede wereldoorlog herhalen. Na de oorlog mocht een aantal kranten, waaronder het Nieuwsblad van het Noorden, niet verschijnen. De kleinere regionale bladen zagen hierdoor kans zich een grotere plaats te veroveren. Toen echter in 1947 het Nieuwsblad van het Noorden weer verscheen, heroverde het snel z’n vooroorlogse positie, waardoor de andere regionale bladen hun lezers kwijtraakten. Vele kranten verdwenen, andere gingen op in landelijke of regionale combinaties. Uit deze ontwikkeling kwamen tenslotte de Winschoter Courant en het Nieuwsblad van het Noorden als overblijvende grote regionale kranten te voorschijn.
Op het moment van schrijven, anno 2023, bestaat ook het Nieuwsblad van het Noorden, niet meer. Dit werd het Dagblad van het Noorden.
Maar de naam ‘Courant’ voor een Gronings medium is niet verloren gegaan. En bestaat nog steeds door de Groninger Internet Courant.
