Het rapport werd vrijdagmiddag vanaf 12.00 uur gepresenteerd door Tom van der Lee, de voorzitter van de parlementaire enquetecommissie.
Enkele belangrijke conclusies:
- De belangen van Groningers zijn structureel genegeerd bij de gaswinning. Ook is 'hun leed stelselmatig miskend'. Dit heeft 'rampzalig' uitgepakt voor inwoners van het aardbevingsgebied, oordeelt de enquêtecommissie in haar eindrapport.
- De commissie vindt dat Nederland 'een ereschuld heeft aan de Groningers', die ingelost moet worden.
- De commissie betitelt de situatie bewust als "rampzalig" en benadrukt dat Nederland weinig andere voorbeelden kent die "zo'n groot aantal gedupeerden" kent als gevolg. Alle partijen, zowel de Staat als de oliebedrijven hebben hun plichten verzaakt. De veiligheid van Groningers werd jarenlang niet geborgd en het heeft geleid tot "een ongekend systeemfalen".
- De commissie is verbaasd dat een deel van de Nederlanders de problemen nauwelijks serieus lijkt te nemen. Mogelijk komt dit omdat de situatie in Groningen een "ramp in slow motion" wordt genoemd: de problemen strekken zich uit over tientallen jaren en hebben zich opgestapeld. Als gevolg voelden de Groningers zich "niet gezien en gehoord" en zijn ze "in dat opzicht in de steek gelaten", stelt de commissie.
- De leveringszekerheid werd als rookgordijn gebruikt en de buitenwereld werd bewust niet wijzer gemaakt", stelt de enquêtecommissie. Het is "zeer kwalijk" dat hier vanuit het ministerie van Economische Zaken (EZ) vaak mee is geschermd.
- Ook was de opbrengst van de gaswinning jarenlang belangrijker dan de veiligheid van Groningers. De commissie benadrukt dat het niet gek is dat de financiën een rol spelen bij besluitvorming, maar de mate waarin de Staat zich door geld heel laten leiden heeft wel tot verbazing geleid.
- De commissie is hard over het handelen van oud-minister van Economische Zaken Henk Kamp. Zijn ambtenaren hebben hem op verschillende momenten belangrijke informatie onthouden. De commissie vindt dat de minister te passief heeft gehandeld, want hij had zijn ambtenaren scherper moeten bevragen.
- Ook premier Mark Rutte heeft te weinig betekend voor de Groningers. Meer dan meedenken met zijn vakministers heeft de premier eigenlijk niet gedaan. Ook hebben zijn gemaakte excuses aan de Groningers niet geleid tot een verandering waar ze iets aan hebben gehad.
