Wethouder Paas wil af van rol als huissloof: ''Mensen moeten zich weer onbehaaglijk gaan voelen als ze zich misdragen’’

Voor het project Schoon, Heel en Veilig werd in de Voorjaarsnota van vorig jaar al een bedrag van 2,3 miljoen gulden gereserveerd. Onderdeel van de plannen: het huiskamerproject. Een nieuw schoonmaakteam gaat per 1 april met schoonmaakmiddelen, borstels, bakfietsen en een fikse dosis goede moed aan de slag op de Grote Markt en de Vismarkt. Die krijgen al twee keer per dag een fikse poetsbeurt, maar dat is niet genoeg. Op het weekend puilen de prullenbakken in de Herestraat soms al voor het middaguur uit van het afval.Het schoonmaakteam gaat tijdens winkeluren werken en krijgt een vaste thuisbasis in het Marktkantoor aan de Vismarkt. De zes opruimers worden ook gewapend met mobiele telefoons om als ze met vervelende rommelmakers te maken krijgen de politie in te kunnen schakelen. Wethouder René Paas vindt de teams hard nodig: ,,Ik zie vanuit mijn kamer op het stadhuis dagelijks hoeveel moeite het de reinigingsdienst kost om de markt weer spik en span te krijgen. En als de karretjes nog geen vijf minuten weg zijn, zie ik al weer een stel onverlaten hun blikjes en papiertjes neergooien.”Aangeharkte binnenstadToch is opruimen niet voldoende om de binnenstad weer een fris aanzien te geven. Het team gaat twee jaar lang aan de slag, maar in dit tijd moet er wel iets veranderen in de mentaliteit van Stadjers: ,,We kunnen keurige gele steentjes neerleggen, de verlichting vernieuwen, extra prullenbakken plaatsen, twee poetsbeurten per dag geven en daar bovenop nog een extra schoonmaakteam de straat op sturen, maar de vraag is wat mensen zelf gaan doen met die opnieuw ‘aangeharkte’ omgeving”, zegt Paas.,,Ik zou graag de normale hoffelijkheid van mensen terugzien. Het interesseert nu niemand meer. Iedereen weet dat het niet de bedoeling is dat er overal rotzooi neer wordt gegooid, maar het laat de meeste mensen onverschillig als het wel gebeurt. Tegenwoordig bemoeien we ons niet met de buurman of de man of vrouw die we op straat tegenkomen.’’,,Mensen moeten weer een onbehaaglijk gevoel krijgen als ze iets doen wat niet door de beugel kan!”, stelt de wethouder. Streng optreden dus. Dat betekent voor Paas ook zeker dat de politie overtreders van verboden hard gaat aanpakken. Kauwgumkauwers en stoepfietsers opgelet: ,,De politie deelt weer boetes uit, ook voor dingen die eigenlijk helemaal niet zo dramatisch zijn, zoals automobilisten die buiten de toegestane tijden in de binnenstad rijden. Of terrashouders die hun stoelen buiten de afgesproken ruimte neerzetten.”Ook tegen de zogenaamde ‘zwarte gaten’ in de bebouwing gaat de gemeente zich minder tolerant opstellen. ,,Eigenaren van een pand dat bijvoorbeeld is afgebrand, worden gestimuleerd tot snelle nieuwbouw. En anders mogen ze zelf voor de kosten van een schutting opdraaien”, legt Paas uit.WildplassersOok wildplassers in de stad moeten zich voortaan goed bezinnen voor ze hun blaas legen op een zelfverkozen plekje. Er zijn in de stad nu relatief weinig openbare toiletten, maar daar komt verandering in. In het uitgaansgebied, waar elk weekend zo’n 20.000 café-liefhebbers uit stad en ommeland zich vermaken, komen nieuwe urinoirs met een directe aansluiting op het riool.Daarmee moet een einde komen aan de bunzingstank die in sommige hoekjes de frisse noordelijke lucht bederft. Degenen die voorheen voor hun kleinere boodschapjes beschutting zochten onder de Martinitoren, komen ook bedrogen uit. Bram Lever, bouwtechnisch expert vertelt: ,,We hebben enorme overlast gehad in de toren. Soms zo erg dat je hem niet kon betreden zonder iets voor je mond en neus te houden tegen de stank. Dat kon echt niet meer.’’,,Iedere dag gingen er ladingen water doorheen om de urinelucht te bestrijden’’, vertelt hij. ,,Maar dat is funest voor de fundamenten aan de binnenkant van de toren. Die kwamen bijna voortdurend onder water te staan.” De binnenkant van de toren is dus voortaan niet meer toegankelijk. Eind april verrijzen er nieuwe hekken om de voet. Lever: ,,Ze zijn heel mooi. IJzeren hekken, een beetje in de vorm van bisschopsstaven. En in elke staaf zit een halogeenlampje.”‘Take your litter home’De buitenkant van de toren kan volgens Lever vrij goed schoongemaakt worden met water. ,,Maar dit is geen oproep tot wildplassen!’’ waarschuwt hij. ,,Urine tast de zandsteen heftig aan.” Met al de kroegen aan de Zuidzijde van de markt op een steenworp afstand, denkt ook Lever overigens dat het bestrijden van de urine moet beginnen bij de wildplassers zelf: ,, Tussen de oren, dus. Mensen moeten meewerken door zich te realiseren dat de toren niet geschikt is als openbaar toilet.’’Hij verzucht dat Groningers eens zouden moeten overwegen een meer Britse mentaliteit aan te nemen. ,,Op vakantie in Engeland viel het me op dat de picknickplaatsen langs de weg allemaal zo keurig waren. Daar hangen bordjes met de tekst: ’take your litter home’. En dat doen mensen dan dus ook.’’Een ideale situatie, die in Groningen niet echt te verwachten is. Maar dat hoeft ook niet, vindt de overbuurvrouw van Lever, Marion Winkels van de VVV Groningen. ,,Wij juichen de huiskamerplannen toe bij de VVV”, aldus de directrice, ,,De stad kan niet schoon genoeg zijn. Maar de gemeente moet dan wel al het mogelijke doen om ook de voorwaarden voor een schone en veilige binnenstad te scheppen. Voldoende vuilnisbakken dus, die niet overstromen. En voldoende urinoirs.”Geen sprake van onwilWinkels denkt dat het met de mentaliteit van Stadjers noch met die van de toeristen werkelijk zo slecht is gesteld: ,,Vaak is er helemaal geen sprake van onwil. Sommige regels zijn absoluut niet duidelijk. Afval op straat gooien is natuurlijk verkeerd, maar over op de weg lopen of op de stoep fietsen ontstaat wel eens verwarring.” Ze noemt als voorbeeld de overgang tussen de twee markten in de Guldenstraat. ,,Daar denken heel veel mensen dat de straat voetgangersgebied is, door de gele steentjes die in elkaar overlopen. Daar lopen dan drommen winkelenden achter elkaar de straat op. De situatie is dan voor fietsers heel vervelend.”Volgens de directrice van de VVV-winkel, die zelf ook op het hoekje van de Grote Markt is gevestigd en dus zeker baat heeft bij een schoon uiterlijk, zal een goed opgeknapte en schoongemaakte binnenstad een hele hoop Stadjers ‘de weg wijzen’. ,,Als de stad netjes in orde is, spoort dat mensen ook aan dat zo te houden,” denkt ze.Discussieer meePaas hoopt maar dat dat inderdaad het geval is: ,,Het stadshart is een plek waar nu eenmaal vele duizenden mensen elkaar elke dag zien om te wonen, winkelen en werken op een heel kleine oppervlakte. We hopen nu ook een discussie op gang te brengen over zaken waarover we het bijna niet durven te hebben, maar die wel essentieel zijn voor de leefbaarheid van de stad: door rood licht fietsen, vuilniszakken te vroeg buiten zetten, afval op straat gooien en niet stoppen voor voetgangers op zebrapaden.’’Met de gemeentelijke stuurgroep die zich bezighoudt met het beheer van de binnenstad heeft hij plannen in de maak om Groningers een beetje ‘stadsetiquette’ bij te brengen. Dit in navolging van een project met die naam in Rotterdam, dat begin maart werd gepresenteerd. De nadruk ligt in de zuidelijke havenstad op het aanzwengelen van een maatschappelijke discussie over omgangsvormen. Ook in Groningen kunnen we over dat onderwerp stadsdebatten onder regie van de gemeente tegemoet zien.Wie nu alvast zijn ei kwijt wil, kan overigens terecht in het forum van de Groninger Internet Courant.

Gabriël de Graauw