De opkomst van ESG-beleggen
Het concept van ESG-beleggen ontstond in de jaren ’70, toen activistische beleggers bedrijven begonnen te boycotten die betrokken waren bij controversiële activiteiten zoals apartheid in Zuid-Afrika. In de jaren die volgden, groeide het idee van sociaal verantwoord beleggen, wat uiteindelijk evolueerde naar wat we nu kennen als ESG-beleggen.
De groei van ESG-beleggen werd vooral aangewakkerd door een toenemende bewustwording van klimaatverandering en maatschappelijke ongelijkheden. Beleggers wilden niet alleen financieel rendement behalen, maar ook positieve veranderingen in de wereld bevorderen. Steeds meer financiële producten werden ontwikkeld die gericht waren op duurzame investeringen, en grote vermogensbeheerders voegden ESG-criteria toe aan hun portefeuilles.
Vanuit bedrijfsoptiek was er ook een verschuiving zichtbaar. Bedrijven begonnen duurzaamheid als een strategisch onderdeel te beschouwen, niet alleen om investeerders aan te trekken, maar ook om hun reputatie te versterken. Rapportages over CO2-uitstoot, diversiteit op de werkvloer en ethisch bestuur werden steeds gangbaarder.
De aantrekkingskracht van ESG-beleggen
Voor beleggers was het idee van ESG aantrekkelijk omdat het niet alleen ging om financiële winst, maar ook om het idee dat je met je investeringen een verschil kon maken. Je geld plaatsen in bedrijven die de wereld beter maken klonk nobel, en veel beleggers sprongen dan ook aan boord. Studies toonden aan dat bedrijven die hoog scoorden op ESG-criteria vaak minder risicovol waren op de lange termijn, en dat ESG-strategieën een buffer konden vormen tegen marktvolatiliteit. Daarnaast nam de vraag naar duurzame investeringen exponentieel toe door institutionele beleggers zoals pensioenfondsen. Zij zochten naar manieren om hun risico’s te beheersen en tegelijkertijd te voldoen aan de groeiende vraag van hun stakeholders om ethisch te investeren. ESG leek de perfecte balans te bieden tussen ethisch verantwoord handelen en financieel rendement. Vandaag de dag is het ook gemakkelijker dan ooit om in ESG-aandelen te investeren, bijvoorbeeld door aandelen te kopen in gespecialiseerde ETF’s die zich richten op duurzame bedrijven.
Nathan Civile, Hoofd van het Nederlandse kantoor bij Freedom24, zegt: “De COVID-19-pandemie heeft duidelijk gemaakt dat bedrijven een cruciale rol spelen in het oplossen van wereldwijde problemen. Overheden kunnen problemen zoals ziektes, klimaatverandering, veiligheid op de werkvloer of ongelijkheid in beloning op basis van geslacht en ras niet alleen oplossen. Deze problemen raken mensen over de hele wereld en vereisen de middelen en expertise van bedrijven om ze aan te pakken.
Wat maakt een aandeel een goede ESG-investering? Een goed ESG-bedrijf richt zich op het ondersteunen van milieuprogramma’s, zorgt voor zijn medewerkers, levert een positieve bijdrage aan lokale gemeenschappen en creëert waarde voor aandeelhouders. Het is belangrijk om de reputatie van het bedrijf te valideren via ESG-ratingbureaus zoals MSCI en Sustainalytics.
Financiële prestaties blijven van cruciaal belang voor ESG-investeringen. Als ESG-belegger kun je verantwoordelijk ondernemingsgedrag bevorderen zonder dat je rendement hoeft op te offeren.
Institutionele beleggers gebruiken ESG-ratings om de hoge standaarden van bedrijven te ondersteunen, en individuele beleggers kunnen hetzelfde doen. Door te investeren in toonaangevende ESG-bedrijven, steun je initiatieven zoals energie-efficiëntie, afvalvermindering, veiligere werkplekken en ethische zakelijke praktijken.
Maar waarom is ESG nu in verval?
Ondanks de snelle groei en populariteit van ESG-beleggen, lijkt deze trend de laatste tijd te wankelen. Er zijn verschillende factoren die bijdragen aan de afnemende belangstelling voor ESG-beleggen.
(Afbeelding: Visual Capitalist)
Ten eerste is er de kritiek op “greenwashing”. Steeds meer bedrijven beweren duurzaam te zijn zonder daadwerkelijk significante stappen te ondernemen om hun milieu-impact te verminderen. Dit heeft het vertrouwen van beleggers geschaad, die twijfelen of ESG-beleggen echt het verschil maakt. Bedrijven investeren soms meer in hun duurzame marketing dan in daadwerkelijke duurzame bedrijfsvoering, wat het nut van ESG-beleggen ondermijnt.
Een ander probleem is dat ESG-beleggen steeds ingewikkelder is geworden. Wat betekent het precies om te investeren in duurzaamheid? Verschillende ratingbureaus hanteren uiteenlopende methodologieën en criteria om bedrijven te beoordelen op hun ESG-prestaties. Dit zorgt voor verwarring en inconsistenties, wat de betrouwbaarheid van ESG-beleggingsstrategieën onder druk zet.
Daarnaast is ESG-beleggen ook het slachtoffer geworden van politieke polarisatie. In bepaalde kringen is ESG-beleggen beladen geraakt met politieke connotaties, waarbij sommigen ESG zien als een manier om politiek activisme te bedrijven via de financiële markten. Dit heeft geleid tot weerstand, met name in landen zoals de Verenigde Staten, waar bepaalde staten zelfs zijn gestopt met het doen van ESG-beleggingen.
De impact van economische onzekerheid
De toenemende economische onzekerheid heeft ook bijgedragen aan de afnemende populariteit van ESG-beleggen. Hoge inflatie, stijgende rentes en geopolitieke spanningen hebben ervoor gezorgd dat beleggers hun focus verleggen van ethisch beleggen naar puur financieel rendement. In periodes van economische onzekerheid kiezen beleggers vaak voor veiligheid en korte-termijnwinst, in plaats van te investeren in langetermijnstrategieën zoals ESG.
Bovendien hebben sommige bedrijven die hoog scoren op ESG-criteria het de afgelopen jaren niet goed gedaan in termen van rendement, wat de vraag oproept of ESG-beleggen daadwerkelijk superieur is aan traditionele beleggingsstrategieën. Dit heeft beleggers ertoe gebracht zich af te vragen of ze hun focus moeten verleggen naar meer traditionele benaderingen die minder afhankelijk zijn van ethische overwegingen.
Is ESG-beleggen echt dood?
Hoewel ESG-beleggen zeker met uitdagingen wordt geconfronteerd, is het te vroeg om te zeggen dat het “dood” is. De wereld blijft geconfronteerd met dringende problemen zoals klimaatverandering, sociale ongelijkheden en governancekwesties, en deze problemen zullen niet zomaar verdwijnen. Beleggers zullen zich blijven realiseren dat bedrijven die deze uitdagingen serieus nemen, op de lange termijn beter kunnen presteren.
Wat echter duidelijk is, is dat ESG-beleggen een transformatie moet ondergaan. Er is behoefte aan meer transparantie en consistente standaarden om greenwashing tegen te gaan. Beleggers willen zekerheid dat hun investeringen daadwerkelijk een verschil maken. Ook moet de politieke polarisatie rond ESG-beleggen worden aangepakt, zodat het niet langer wordt gezien als een politieke keuze, maar als een strategie voor duurzaam lange termijn succes.
(Afbeelding: Grandview Research)
Voor een betere wereld
ESG-beleggen heeft een lange weg afgelegd en heeft veel betekend voor het vergroten van het bewustzijn over duurzaamheid en sociale verantwoordelijkheid. Maar net zoals elke beleggingsstrategie, komt het voor uitdagingen te staan in een veranderende wereld. Of ESG-beleggen dood is, hangt af van hoe goed het kan inspelen op deze uitdagingen. Met meer transparantie, duidelijke criteria en minder greenwashing kan ESG-beleggen nog steeds een belangrijke rol spelen in de toekomst van de financiële markten.
