In Nederland worden jaarlijks zo’n 1.300 mensen gediagnosticeerd met een ernstige vorm van beenmergkanker. Bij deze vorm van kanker (multipel myeloom) vindt ongecontroleerde celdeling plaats van kwaadaardige plasmacellen in het beenmerg. In de behandeling zijn de afgelopen jaren grote stappen gezet die hebben geleid tot verbetering van de prognose. Maar helaas komt na verloop van tijd de ziekte weer terug, zegt het UMCG.
Er wordt nu onderzocht of een behandeling met CAR T-cellen leidt tot een langere ziektevrije periode met behoud van kwaliteit van leven. Aan het onderzoek doen 126 patiënten mee, van wie de helft een behandeling met CAR T-cellen krijgt.
CAR T-cellen vallen kankercellen aan
Bij CAR T-immuuntherapie worden T-cellen (een bepaald type witte bloedcellen) uit het bloed gehaald. Deze cellen, die een belangrijke rol spelen in de afweer van het lichaam tegen kankercellen, worden in een laboratorium genetisch aangepast: er wordt een zogeheten CAR (Chimere Antigen Receptor) van gemaakt. Dat leidt er uiteindelijk toe dat de T-cel (die na de behandeling een CAR T-cel is geworden) de kankercellen herkent en aanvalt. Het eigen afweersysteem van de patiënt wordt dus afgericht om de kankercellen uit te schakelen.
Er zijn al eerder succesvol CAR T-cellen in het UMCG geproduceerd, onder andere tegen lymfeklierkanker en acute B-cel leukemie. In het UMCG zijn alle faciliteiten aanwezig om deze CAR T-cellen zelf te maken. De productie van deze CAR T-cellen kost naar verwachting ongeveer 8 dagen vanaf het moment dat de T-cellen uit het bloed van een patiënt zijn gehaald. “Eerder stuurden we bloedcellen van een patiënt naar de Verenigde Staten die we vervolgens weken later genetisch gemodificeerd aan de patiënt konden teruggegeven. Dit kunnen we nu helemaal in het UMCG uitvoeren. Daarmee wordt kostbare tijd gewonnen: de gehele procedure inclusief vervoer naar en van Amerika kostte gemiddeld 4 tot 6 weken.”
