Het waterriet is bijna verdwenen in het Lauwersmeer en dat is een groot risico voor de natuur in het gebied, zo meldt de provincie Groningen.
Waterriet is niet alleen de plek waar beschermde vogels veilig kunnen broeden, het is ook nodig voor een goede kwaliteit van het water en de visstand. Het huidige waterpeil in het Lauwersmeer is 0,93 meter onder NAP. Tijdens de proef wordt de waterstand tijdelijk verhoogd tot maximaal 0,52 meter onder NAP.
Waterriet
Het waterriet is nodig om verdere afkalving van de oevers te voorkomen. De afgelopen jaren zijn er al vele meters van de oevers van het Lauwersmeer afgeslagen. De nattere omstandigheden met fluctuerende peilen helpen om organisch materiaal, zoals plantenresten, op te ruimen. Ook opgehoopt strooisel van rietblad spoelt op deze manier weg. Dit voorkomt de verzuring van de bodem en daarmee verdere achteruitgang van het waterriet.
Monitoren
Tijdens de rietproef wordt op verschillende punten in het Lauwersmeergebied de grondwaterstand en het zoutgehalte gemeten, en daarnaast de regenval en de waterstand in het Lauwersmeer. Ook geldt er gedurende de periode van de rietproef een beheerprotocol. Dit protocol houdt in dat, zodra de weersverwachting ongunstig is, de waterstand weer wordt teruggebracht naar het normale niveau. Dit is nodig om het overtollige water uit Friesland en Groningen op te vangen. Het Lauwersmeer dient dan als waterberging, voordat het water gespuid wordt naar de Waddenzee.
In het beheerprotocol wordt de voorspelling van de neerslag, de waterstanden op de Waddenzee, de wateraanvoer vanuit Friesland en Groningen, en mogelijke vorst meegenomen. Op basis van deze factoren bepaalt het waterschap iedere zes uur of de rietproef veilig kan worden voortgezet.
Natura 2000
Met de rietproef dragen de provincies bij aan de Europese natuurdoelstellingen voor Natura 2000.