De Hel en de Hemel in het Noorden in opmerkelijke expositie Groninger Museum

Het Groninger Museum presenteert van 14 april t/m 2 september 2001 detentoonstelling HEL EN HEMEL – DE MIDDELEEUWEN IN HET NOORDEN. PeterGreenaway zorgt voor een theatrale inrichting waarbij de bezoeker zichomgeven voelt door de tijd en sfeer van de Middeleeuwen. In de expositiestaan verschillende facetten van het dagelijkse leven als seks, geboorte,voeding, kleding, reizen, tekst en recht in de Middeleeuwen inNoord-Nederland centraal.PETER GREENAWAYPeter Greenaway schept op filmische wijze een omgeving in het museum waar debezoeker steeds andere sferen ondergaat, maar zich daarbij voortdurend dedreiging van het water realiseert. Het gevecht tegen het water en de winningvan land op de zee was een belangrijk gegeven in de Middeleeuwen voorNoord-Nederland. Greenaway is bekend geworden als regisseur van films zoals A Zed & TwoNoughts, The Cook, The Thief, His Wife and Her Lover, Prospero’s Books enThe Pillow Book. Hij ontwerpt tevens tentoonstellingen over de hele wereld,op dit moment onder meer in Bologna en Malmö. Daarnaast schrijft enregisseert hij de laatste jaren opera’s, waaronder Writing to Vermeer.Zelden getoonde boeken, beelden van hout, steen en brons, priestergewaden,resten van het klooster in Aduard, oorkonden, keukengerei en veel meerobjecten vormen de ingrediënten van de tentoonstelling. Het zijn de mooistbewaard gebleven voorwerpen van kunst en nijverheid uit de Middeleeuwen inNoord-Nederland, bijeengebracht in het Groninger Museum uit diversearchieven, musea en andere collecties. Niet alleen de voorwerpen nemen debezoeker mee naar die verre tijd. Theatrale effecten zullen op indringendewijze confronteren met de sfeer, het klimaat en de leefomstandigheden van deMiddeleeuwen. De Middeleeuwen worden nog te vaak gezien als louter een duistere tijd, maarfeitelijk was het een periode met een goed georganiseerde maatschappij. Datgold niet alleen voor Brugge en Venetië, maar ook voor Noord-Nederland. Inde volle Middeleeuwen ontstonden veel steden. Men bouwde met grotevoortvarendheid kerken, kloosters en steenhuizen. De stad Groningen verwierfin die tijd een dominante positie. Het grootste klooster van Noord-Europabevond zich in Aduard, vlakbij de stad Groningen.De kleistreken van Noord-Nederland waren vruchtbaar en leverden veelinkomsten. Het leven was echter hard. Naast de toen gebruikelijke plagen vandroogte en pest, moest men leven met de dreiging van het water. Om zichtegen de zee te wapenen bouwden de mensen op wierden of terpen, verhoogdestukken grond. De expositie stelt verschillende thema’s aan de orde in wisselendeambiances. Een van de belangrijkste thema’s in de Middeleeuwen is dezoektocht naar de ‘waarheid’ rond het vraagstuk van de dood, de hel en dehemel. Maar ook seks, geboorte, voeding, kleding, reizen, tekst en rechtpasseren in de tentoonstelling de revue.