In totaal gaat het om 2500 hectare natuurgebied in het beekdal van de Ruiten Aa. Het deelgebied Renneborg-Ter Walslage is met 450 hectare het grootste en het laatste project. Sinds begin 2019 is gewerkt aan de hermeandering van de Ruiten Aa vanaf Renneborg tot Ter Walslage. Een werkgroep van bewoners en ondernemers uit het gebied heeft in de voorbereiding meegedacht over de aanpak en inrichting. Het hele traject heeft zo'n dertig jaar geduurd.
Waterhuishouding
Zo is in het stroomgebied van de Ruiten Aa de waterhuishouding verbeterd. Door de beek te laten meanderen wordt de natuur versterkt en kunnen de graslanden langs de beek bij natte omstandigheden onder water lopen. Hierdoor wordt het water in het beekdal van de ruiten Aa langer vastgehouden. Dat is goed voor de natuur en het landschap, zeker nu de zomers steeds droger worden. Bij de Renneborgerweg is een debietmeetpunt aangelegd. In de meetpunt wordt de stroomsnelheid van de Ruiten Aa gemeten. Met deze gegevens bepaalt het waterschap hoeveel water wordt afgevoerd via de Ruiten Aa of via de Voedingsleiding.
Beleef het landschap
De omgeving van de beek is ook opnieuw ingericht en zoveel mogelijk hersteld naar hoe het er rond 1900 uitzag. Het onderscheid tussen de hoger gelegen essen, vaak in gebruik als akkerland, en de graslanden rondom de beek is teruggebracht. Dat is gedaan door het hoogteverschil weer te herstellen en de randen van de percelen opnieuw in te planten. Waardevolle archeologische en cultuurhistorische schatten zijn beschermd of opnieuw zichtbaar gemaakt.
In het gebied is ook volop ruimte om te recreëren. Door de vele wandel- en fietspaden die de afgelopen jaren door het hele gebied zijn aangelegd kunnen bewoners en bezoekers genieten van het Westerwoldse landschap. Op verschillende plekken kun je het water oversteken, onder andere door bruggen en doorwaadbare plekken. Daarnaast is de beek geschikt gemaakt om te kanovaren. Het gebied is nu nog aantrekkelijker voor toerisme, waar ook het lokale bedrijfsleven van profiteert.
30 jaar ontwikkeling
In het gebied Westerwolde is sinds 1992 stapsgewijs gewerkt aan de inrichting van gebieden die deel uitmaken van het NNN (voorheen Ecologische Hoofdstructuur). Dit netwerk van met elkaar verbonden natuurgebieden zorgt voor een groter leefgebied voor planten en dieren zodat ze zich beter kunnen verspreiden. Zo zijn er faunapassages aangelegd en zijn vaste stuwen vervangen door zogenaamde bodemvallen. Hierdoor kunnen vissen vrij van en naar hun paaiplekken zwemmen.
Natuurbeheer
Natuurmomenten en Staatsbosbeheer zetten zich in voor het beschermen en verder ontwikkelen van de natuur- en landschapswaarden in het beekdallandschap Ruiten Aa. Ook werken er landbouwers mee aan het beheer van het gebied, zoals door middel van particulier natuurbeheer in de omgeving van Ter Borg en Jipsinghuizen.
Gebiedscommissie Westerwolde
De betrokken organisaties zijn verenigd in de Gebiedscommissie Westerwolde. In opdracht van de provincie Groningen werken zij aan de inrichtingsplannen van het gebied. Hierin zitten provincie Groningen, waterschap Hunze en Aa’s, Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten, LTO Noord, de gemeente Westerwolde, gemeente Stadskanaal en Stichting Promotie Westerwolde. Uitvoeringsorganisatie Prolander ondersteunt de gebiedscommissie en is verantwoordelijk voor het projectmanagement. Het project wordt medegefinancierd door het Waddenfonds en het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland.
