Europese AI-wet brengt nieuwe verplichtingen
Vanaf 2026 wordt de Europese AI Act volledig van kracht. Maar wat betekent deze nieuwe AI-wet nu eigenlijk voor organisaties? De AI-Act is de eerste uitgebreide AI-regulering ter wereld en legt vast hoe organisaties kunstmatige intelligentie veilig, transparant en mensgericht moeten vastleggen. Hoewel de wet sinds 2024 officieel geldt, worden de meeste regels stapsgewijs ingevoerd. Vanaf 2025 moeten organisaties in de EU al aan een deel van de eisen voldoen; de volledige handhaving volgt in augustus 2026.
Een van de belangrijkste verplichtingen is dat organisaties die gebruikmaken van AI moeten kunnen aantonen dat medewerkers voldoende AI-kennis en -bewustzijn hebben. Dat betekent dat personeel AI moet begrijpen, risico’s kan inschatten en toepassingen op een verantwoorde manier gebruikt. Daarnaast schrijft de Europese AI-wet voor dat bedrijven een intern AI-beleid moeten opstellen en naleven. Die combinatie moet ervoor zorgen dat AI op de werkvloer veilig en ethisch wordt ingezet.
Bedrijven worstelen met voorbereiding
Veel organisaties weten dat ze in actie moeten komen, maar de praktische voorbereidingen blijven achter. Uit onderzoek van de Kamer van Koophandel blijkt dat de helft van de Nederlandse bedrijven de AI Act überhaupt niet kent, en maar een klein deel goed op de hoogte is van de inhoud. Nog minder organisaties hebben al maatregelen genomen. Ook geeft de KvK aan dat slechts 2 à 3 procent actief bezig is met de voorbereidingen, terwijl ruim de helft van de ondernemers nog helemaal geen plannen heeft.
Daar komt bij dat veel bedrijven onzeker zijn over de vraag of de AI Act voor hen geldt. Vooral kleinere organisaties en zzp’ers weten niet waar ze moeten beginnen. Dat is zorgelijk, want het niet naleven van de regels kan leiden tot hoge boetes, juridische problemen en reputatieschade.
Toezichthouders proberen bedrijven hierbij te helpen. Zo publiceerde de Autoriteit Persoonsgegevens het actieplan “Aan de slag met AI-geletterdheid”, dat uit vier praktische stappen bestaat:
- Identificeren: breng alle AI-toepassingen binnen de organisatie in kaart en beoordeel de risico’s.
- Doelen bepalen: bepaal per functie welk kennisniveau over AI nodig is.
- Uitvoeren: ontwikkel een opleidingsprogramma en creëer bewustwording via trainingen en workshops.
- Evalueren: toets regelmatig of de AI-kennis up-to-date is, aangezien AI-technologie zich razendsnel ontwikkelt.
Door deze stappen te volgen kunnen organisaties een leercultuur opbouwen waarin medewerkers AI bewust en verantwoord gebruiken. In de praktijk blijkt dit echter lastig: veel bedrijven weten wel wát er moet gebeuren, maar niet hóé ze dit moeten aanpakken.
Startel biedt e-learning als uitkomst
Gelukkig zijn er in Noord-Nederland initiatieven die organisaties hierbij ondersteunen. Startel, de grootste IT-opleider in Noord-Nederland, heeft een gespecialiseerde e-learning ontwikkeld om organisaties hierbij te helpen. De e-learning “AI-vaardigheden voor beginners” biedt de cursisten de kennis die zij nodig hebben om te voldoen aan de AI Act. Met praktijkgerichte videolessen, interactieve casussen en een certificeringstoets ontwikkelen professionals de juiste AI-vaardigheden. De e-learning duurt 3 uur en na afronding ontvangen de cursisten een officieel certificaat van deelname.
De e-learning van Startel is daarmee een praktisch hulpmiddel voor organisaties die worstelen met de vraag: “Hoe voldoen we aan de AI Act?” Deelnemers krijgen concrete handvatten en direct toepasbare kennis. Zo kunnen organisaties hun werknemers AI-geletterd maken en een stevig AI-beleid neerzetten. Dat voorkomt niet alleen boetes, maar zorgt er ook voor dat organisaties AI veilig én innovatief kunnen benutten binnen de nieuwe wettelijke kaders.
Lokale kennis als sleutel tot voorbereiding
Met deze e-learning laat Startel zien dat de oplossing voor dit AI-vraagstuk niet ver weg hoeft te zijn. Door samen te werken met regionale opleiders en te investeren in training, kunnen organisaties in Groningen en omstreken zich tijdig voorbereiden op de AI Act. 2026 komt snel dichterbij; goede voorbereiding is nu essentieel. De benodigde kennis is gelukkig binnen handbereik.
