Spelprogramma’s waren vooral populair in de jaren 80 en 90. Een paar van de bekendste spelshows uit die tijd zijn Wedden dat…? en de Staatsloterijshow. Rond de jaren 2000 nam de populariteit van dit soort spellen af, maar toch zien we de laatste tijd weer een comeback, al is de omvang vaak kleiner. Programma’s als De Slimste Mens en Wie is de Mol? zijn razend populair.
In dit artikel gaan we bekijken hoe spelshows veranderd zijn, en wat voor impact nieuwe technologie heeft op deze spellen.
Een van de redenen dat spelprogramma’s weer meer in trek komen is wellicht de populariteit van online casino’s met hoogbetaalde gokkasten. Waar je vroeger naar een fysiek casino moest om te gokken, kan dit nu heel makkelijk thuis vanaf de bank. Nederland legaliseerde online casino’s in oktober 2021, en er zijn nu maandelijks zo’n 365.000 gokkers. 60% van deze spelers speelde nog niet voor de legalisering. Omdat gokken voornamelijk een kwestie is van geluk, en niet van strategie, is het misschien mogelijk dat spellen zoals het Rad van Fortuin, een korte wederopleving kregen. Hoewel gokken en kansspelen op zich niets nieuws zijn, is het feit dat mensen makkelijker zelf mee kunnen doen wel nieuw.
Een ander nieuwigheidje is de populariteit van online spelshows op platforms zoals bijvoorbeeld YouTube of Twitch. Denk hierbij aan bijvoorbeeld triviantwedstrijden, uitdagingen waarbij gebruik wordt gemaakt van Virtual Reality (VR), livestream spelshows of interactieve puzzelspellen.
Wat deze spelshows onderscheidt van traditionele spelprogramma’s op televisie, is dat je niet alleen maar een toeschouwer bent. Je kunt ook zelf meedoen, omdat er interactie is tussen de kijkers en de presentator. Op deze manier blijft de charme en de nostalgie van de oude spelshows bestaan, maar het voegt ook een extra laag toe: de kijker kan zelf meedoen, triviavragen beantwoorden en strategieën toepassen. Vaak kun je bij deze spellen ook grote prijzen winnen.
Natuurlijk is dit niet alleen maar positief. Meedoen met dit soort spellen is veel makkelijker dan vroeger. Toen moest je naar een fysiek casino, of je opgeven voor een spelshow. Nu kun je heel makkelijk deelnemen vanaf de bank. Verschillende onderzoeken hebben uitgewezen dat verslavingen de laatste jaren – en met name sinds de legalisering van online casino’s – zijn toegenomen.
Maar zijn online casino’s en livestream spelshows de enige reden dat dit soort spelprogramma’s weer populairder worden? Wat is er nog meer veranderd?
Er zijn ook andere redenen. Zo is gamen bijvoorbeeld ook populairder geworden, en veel spelshows kun je ook zelf online spelen. Zo heeft het populaire TV-programma Wie is de Mol? ook een app. Fans van het programma kunnen poules maken met hun familie en vrienden, en stemmen op de kandidaat die zij ervan verdenken de Mol te zijn. Ook kunnen ze hun theorieën insturen, die vervolgens misschien wel op TV besproken worden. Ook De Slimste Mens heeft een app. Hier verschijnt iedere dag een puzzel, en door deze op te lossen kun je prijzen winnen.
Daarnaast is er ook een ander fenomeen dat steeds populairder wordt: escaperooms. Wist je dat Nederland ter wereld de meeste escaperooms per vierkante meter heeft? Een escaperoom is een fysieke ruimte waar je met een groepje wordt opgesloten. Je moet vervolgens binnen een bepaalde tijd puzzels en raadsels oplossen om te kunnen ontsnappen. Escaperooms zijn een populair uitje voor bijvoorbeeld vrijgezellenfeesten of teambuildings. Zelfs het Rijksmuseum heeft een escapegame gemaakt, met vragen over hun beroemdste werken. Als je er over nadenkt, is een escaperoom het soort spel dat je ook ziet in populaire programma’s als Wie is de Mol? of het oudere Fort Boyard.
In eerste instantie zou je kunnen denken dat spelshows hun hoogtijdagen vierden in jaren 80, maar nu hun beste tijd gehad hebben. Niets is echter minder waar: mensen zijn nog steeds in voor een spelletje, of dat nu in een online casino is, tijdens een livestream op YouTube of met collega’s in een escaperoom. Wat vooral veranderd is, is dat kijkers door nieuwe technologie zelf actieve spelers zijn geworden. Vroeger kon je zelf op de bank misschien de vragen van een spelshow wel beantwoorden, maar nu kun je via een app zelf meedoen, en ook prijzen winnen. Dit voegt een hele nieuwe dimensie toe. De spelshow is dus nog niet op zijn retour!
